Hallo forumlezers,

Ik had al een paar jaar een Digital Light Processing (DLP) chip in mijn bezit met het doel deze voor presentaties geschikt te maken. Na wat pogingen had ik een paar spiegeltjes in beweging gekregen. Maar meer lukte niet en toen heb ik de moed maar opgegeven. Je moet erg veel interface signalen aanbieden om deze chip weer tot leven te brengen. Het zou uiteindelijk wel lukken maar de kosten en moeite zouden niet opwegen met betrekking tot het resultaat.
Maar voor degene die toch iets meer willen weten over deze chip hier een verhaaltje.
Deze chip wordt gebruikt voor het projecteren van video beelden op schermen. Bijvoorbeeld de beelden die op de achtergrond ziet bij het NOS journaal. Maar ook in de bioscoop wordt deze manier van projectie toegepast. Tot voor kort zat er in de projector die gebruikt werd bij presentaties nog een vloeibaar kristal display als beeldverzorgend onderdeel. Een sterke lichtbron schijnt dan door het vloeibaar kristal waarop het beeld staat. Het nadeel van deze methode was dat het vloeibaar kristal display door de warmte van de lamp snel verkleurde. Nu zie je ook in deze, dus wat eenvoudigere projectoren, ook de DLP techniek komen.
De Chip die ik heb komt uit een video wall van waar ik gewerkt heb. Er waren drie videowalls ieder met 24 DLP schermen. Op onderstaande foto zie je (helaas wat onduidelijk) één wall. De foto is gemaakt in 2005.

Hoe werkt het?
De chip bestaat uit, in dit geval, uit 1.310.720 (1280*1024 pixels) spiegeltjes. Deze spiegeltjes kunnen allemaal individueel schuin bewegen met ongeveer 12 graden.
Hier onder zie de chip afgebeeld

Een schematische voorstelling van de DLP-chip zie je hierna (foto van internet)

Op onderstaande foto zie je een detail van het spiegel oppervlak (foto van internet)

Om nu een beeld te maken wordt eerst als basis een zeer sterke lichtbron via lenzen op de spiegeltjes gericht. Door de elektronica wordt nu bepaald of er op een pixelpunt wel of niet beeld moet verschijnen. Stel dat het alleen gaat om zwart of alle grijstinten. De spiegel zal bij zwart niet ombuigen en bij de grijstinten steeds langer schuin blijven. Bij maximale tijdsduur is dat dus totaal wit.
Om nu ook de kleuren informatie nog in het beeld aan te brengen zet men tussen de lichtbron nog een roterende kleurenschijf. Wil je rood licht dan wacht je tot het rode gedeelte voorstaat, etc.
Onze ogen doen de rest en die zien de gewenste kleur/mengkleuren. Om een stabiel beeld met hoge resolutie te krijgen zijn snelle processoren nodig.

De roterende schijf wordt uiteraard precies op de juiste snelheid gehouden en er zitten censoren op voor de plaatsbepaling van de kleuren.

De schematische voorstelling van het totaal ziet er dan zo uit: (foto van internet)

De rotor met kleuren schijven ziet er zo uit:

Bij een videowall , zoals bijvoorbeeld bij de NOS, zie je dat het scherm opgedeeld is in meerdere DLP schermen. De bewerkingssnelheid moet dan nog veel hoger worden. De videowall waar ik gewerkt heb(zie foto) heeft zeker 10 jaar dienst gedaan en is nu weer vervangen door een DLP systeem met nog hogere resolutie. Bij de installatie, van de vorige videowall, werd door de fabrikant levenslange garantie gegeven op de rotor, deze zijn in die perioden nooit stuk gegaan. De lampen dat was een ander verhaal , deze branden maximaal 3 maanden en moeten dan vervangen worden ( 200 Euro per stuk). Ook het stroom verbruik is zeer hoog. Het grootste probleem, volgens de leverancier, was het verwerken van de warmte als het beeld donker was. Immers de spiegels sturen dan al het licht dan naar een absorberende ruimte en daar werd het erg warm. Ik weet niet of men nu al met LEDS als lichtbron werkt. Mooi hé de techniek?
Ik hoop dat jullie het interessant gevonden hebben.

Met vriendelijke groet,

Loek

Wat ik in je verhaal mis, is dat de DLP hip een ontwikkeling/uitvinding is van TI en dat hij veelvuldig in de huidige videoprojectoren (beamers) wordt toegepast.
Overigens zoek ik nog een colourwheel voor een SHARP XR-10S projector. Het motortje zit onwrikbaar vast. Een nieuw wiel is de projector gezien de leeftijd niet meer waard.

Soundman2

leuk loek, nog wat toevoegingen
LCD wordt nog steeds gebruikt voor de iets minder prijzige projector 'de levensduur van een goede LCD projector is nu vrij hoog door gebruik van hittebestandige filters. (het is niet het lcd maar de filters die verkleurden)

De beter DLP projector gebruikt geen kleurenwiel, maar drie DLP's Hierdoor ben je het geflikker kwijt, zeker in een studio omgeving in samenwerking met grass valley camera's (met hun roterend wiel voor de sensor) geeft een single DLP algauw problemen . Het geheel moet goed gegenlocked zijn en de faze heel goed afgeregeld anders krijg je verkleuring van de single dlp (omdat een stukje van een kleur mist)
OOk de lampen zijn er enorm op vooruit gegaan . Er bestaan 10.000 lumen projectoren die minder dan 1kW verbruiken. (ik heb nog geweten dat je daarvoor driefazen nodig had)
Maar de laserlichtbron doet zijn intrede. 6500 lumen laserlampen met een levensduur van 20.000 uur wordt nu al verkocht. Binnenkort allemaal te zien in de RAI, Amsterdam. (ISE)

TI is de bedenker van de DLP, dus of het nu een panasonic, barco, christie, etc is de DLP's zijn steeds TI. De rest maakt de fabrikant zelf. (of hij laat het ergens maken)

foto van drie DLP prismablok :

foto van een van de dlp's

groeten

Kris

Hallo Kris,

Ik weet niet of de vervanging van de videowall zoals ik die beschreven heb ook al is uitgevoerd met 3 DLP's. Dit is ongeveer 10 jaar geleden gebeurd. Waren die er toen al?. Ik was net met de VUT toen de ombouw plaats vond. Ik dacht dat de nieuwe nog wel uitgevoerd waren met een kleurenwiel. In ieder geval waren het nog wel "gewone" lampen.

Voor wat betreft jou opmerking over het flikkeren. Dat heb ik in de perioden dat ik daar werkte nooit waargenomen. Ik heb me er altijd over verbaasd dat een eigenlijke "mechanische" oplossing zo goed beeld gaf. Natuurlijk het gepresenteerde was vaak statisch (grafieken en netwerkoverzichten), maar wij hadden er ook wel eens een bewegend beeld op. Bijvoorbeeld een voetbal wedstrijd (niet verder vertellen hoor). En dat was dan zeer goed te zien zonder schokken, etc.

Met vriendelijke groet,

Loek

Op zolder moet ik nog een DLP Compaq MP1600 beamer+reservelamp hebben liggen...

Echt geruisloos waren die niet.....

ik heb wel zoan prisma liggen

maaar mijne heeft 3 kleuren lcd's erop

ding komt uit een projector tv

--
Groeten Peter Veldman

Dank voor je mooie verslag Loek

Ik heb me wel eens afgevraagd wat voor schermen het zijn op de achtergrond van het NOS journaal. Je ziet vaak dat ze allemaal een eigen kleur indruk hebben.

Ik heb ook wel eens van het fenomeen Creonscreen (schrijf ik het goed) gehoord en heb die wel eens toegepast gezien op de FIRATO destijds. Een televisiebeeld opgebouwd uit verschillende schermen en het leek wel of er een soort fresnel lens voor zat (een platte lens)

Hans

--
Hans van Kampen

3 dlp bestaat al sinds 2000.

je moet het zo bekijken:

LCD wordt gebruikt sinds 1995 voor presentatieprojectoren en homecinema. LCD's hebben niet het eeuwige leven,maar ze zijn zeer betaalbaar en de beeldkwaliteit is goed. (vanwege de drie LCD opstelling)

1 DLP had je eerst in hele kleine projectoren (scharp, compacq,..) met een filterwiel en archieslechte kleurenweergave + rainboweffect op bewegende beelden. rond 1998

Dan kwamen de grote drie DLP projectoren, heel forse prijs, maar excellente kleurenweergave en bedoelt voor grote lichtopbrengsten (10.000 lumen en meer)+ 24 uur continue bedrijf werd mogelijk.

Als tussensoort verscheen dan de grotere 1 DLP Projector met opnieuw een filterwiel. Beeld is goed, lichtopbrengst rond de 6000 lumen. op een bepaald moment heeft men de snelheid van het filterwiel verdubbeld om het rainboweffect te onderdrukken (ik dacht rond 2006) maar in studio, waar een camera het projectorbeeld opnieuw vastlegt is het steeds uitkijken geblazen hoe de camera dit beeld interpreteert (met het blote oog zie je niets verkeerds, uiteraard)

heden ten dage bestaan 3 LCD, 1 DLP en 3 DLP nog steeds, afhankelijk van je toepassing en budget is de keuze snel gemaakt.

groeten

Kris

morgen gaat de beurs die beschouwt kan worden als het walhallah van projectoren open. (ISE) De opbouw is altijd een heel gedoe, dus het is best druk op de RAI.

projector "mapping" is erg in de mode. (projectoren op allerlei voorwerpen, bvb een gebouw waardoor het schijnbaar tot leven komt). Er staat oa een Tesla wagen helemaal grijs gespoten en met een bundeltje projectoren errond waarmee men een omgeving "mapt op de wagen. Het inregelen van dat alles neemt wat tijd in beslag. Ik maakte een foto tijdens het "inregelen aan de hand van geprojecteerde rasters en markers.

helaas krijg ikvoorlopig de foto niet gepost.

groeten

Kris