De afregeling.

In het begin zag ik daar tegenop maar het valt mee.
In de servicemanual staan verschillende stappen. Wat lastigst leek waren de playback trap en de record trap instelling. Hiermee wordt het hoogfrequent signaal onderdrukt in het audio signaal. Dat HF signaal is nodig om op te kunnen nemen en de band te kunnen wissen.
Bij de recording versterkerprint zit een meetpunt en het is de bedoeling dat daarop een minimale hf te zien is op de scoop en dat wordt geregeld met het spoeltje op de print als de recorder staat op te nemen in stereo. De kern is nogal gevoelig voor de materialen in de buurt. Met een gewone schroevendraaier is het nauwelijks te doen en zelfs met mijn kunststof trimgereedschap laat de scoop al een ander beeld zien als ik daarmee in de buurt kom van het spoeltje. Ook de playback versterker print heeft een spoeltje waarmee het HF uit de weergegeven audio gedempt kan worden bij opname in stereo.

Als eerste wordt de versterking zo afgesteld dat de weergegeven testbandtoon van 0dB aan de uitgang een spanning laat zien van 1,5 Volt.
Meestal staan de koppen wel goed haaks op de band maar mijn testband heeft ook een mono volspoor ruis en daarmee is het rechtzetten van de weergavekop een fluitje van een cent want de afstelling gaat op het gehoor, bandrecorder op mono en de kop zo laten kantelen dat de ruis het scherpst klinkt. Met een scoop gaat het ook maar ruis op het gehoor werkt beter. De opname kop rechtzetten gaat ongeveer hetzelfde. Helaas komt er uit mijn toongenerator geen ruis dus wordt er gebruik gemaakt van een mono signaal dat naar beide kanalen wordt opgenomen. Al luisterend wordt de opname kop rechtgezet. Met een sinus gaat het rechtzetten van de koppen moeilijker want het gevaar bestaat dat de kop bij een scheve stand weer een goed signaal laat zien omdat links en rechts in een andere periode van de sinus kan staan.
De bias instellen was op de reVox zo goed als onmogelijk want hoe gaat dat? Om een opname goed op de band te krijgen wordt er een Hoog Frequent signaal bij het audio toegevoegd, de bijstroom. (datzelfde signaal gaat ook naar de wiskop) De hoeveelheid HF is afhankelijk voor de gebruikte band. De ene bandsoort heeft een iets andere hoeveelheid bijstroom (HF) nodig dan een andere band. Het afregelen gaat zo. Er wordt een audio sinus van 10.000 Hz bij min 20dB opgenomen en de weergavekop geeft het resultaat door. Het potje staat op minimaal ingesteld en bij het opdraaien van de hoeveelheid bijstroom wordt die toon ook harder op de band gezet. Een RTW meter aangesloten op de uitgang van de A77 laat dat zien. (niet de VU meters van de reVox) Op een gegeven moment zakt het audio weer in en voor de meeste bandsoorten moet dat zo ongeveer 5dB zijn.
Bij de 50K potjes die reVox op de print heeft gezet heeft de minimale instelling van het potje al ongeveer het hoogtepunt bereikt, het is niet duidelijk waar het hoogtepunt dus zit. Bij gebruik van 100K potjes zie je duidelijk op de meter of scoop de audio in sterkte toenemen en waar de top is bereikt. Dan is het een kwestie van doordraaien totdat het weer 5dB terugloopt, of wat het ook moet zijn voor de band.
Dat moet dus 4x gebeuren namelijk per spoor en per snelheid. Als dat gebeurd is dan ben je er nog niet want is het gehele frequentiebereik wel recht? Zet de toonfiets op 14.000 Hz en maak met het EQ potje de correctie. Als het goed is, is de A77 bij 19 cm recht van 100 tot 20.000 Hz en bij 9,5 recht van 100 tot 14.000 Hz
Ook is er nog een potje voor de opname sterkte, hiermee wordt ingesteld dat de voor en naband hetzelfde niveau heeft en een VU instel potje. Voor die instelling roep ik de hulp in van een 2de recorder. Op mijn B77, die bij playback ook het volume, op de meter, laat zien. (een A77 doet dat niet maar met een trucje kan dat weer wel)
Een 1000Hz toon 0dB, opgenomen op de A77 moet ook op de andere recorder 0dB laten zien bij weergave. Dat is vaak niet zo dus de levels op de A77 moeten dit corrigeren totdat het klopt. Als het zover is dan worden de VU potjes zo afgesteld dat die 0dB aanwijzen.

Hoe kan je nu de VU meters van de A77 ook laten wapperen bij weergave? Simpel zet de rechter draaischakelaars op 2-1 en de ander op 1-2 en zet de opname volumeregelaars op stand 8. Dan wordt ongeveer weergegeven hoe er ook is opgenomen. Met een opgenomen toon kan exact de stand bepaald worden.

De spoelschotels zien er na jaren er ook niet meer uit. Hier in Huizen hebben we een verffabriekje en ik heb ze de verf na laten maken wat op de schotels zit inclusief de korrelige structuur. Het oogt weer goed en origineel. (Helaas is op de foto niet goed de verbruining zichtbaar. Links is voor de behandeling rechts er na.)

Alles wat in zicht komt krijgt een wasbeurt, de knoppen, glaasjes van de VU meter, front , frontplaat en het hengsel van de kast. De kast behandel ik met een houtolie die begint meteen te leven. Ik krijg vaak complimenten dat de kasten er zo mooi uitzien en daar gaat het bij de meeste mensen om omdat ze de reVox een prominente plaats in hun kamer willen geven. Daar horen natuurlijk ook van die patserige grote metalen spoelen bij en dan hoeft hij het eigenlijk niet eens te doen als het maar kan staan te pronken.

Tenslotte, de A77 is een hele leuke recorder en ook leuk om er aan te werken. Jammer dat reVox bezuinigd heeft op de condensatoren en goede instelpotjes.
Monteren gaat perfect.

Is de reVox A77 een foutloos ontwerp? Nee. Bij de ziekenomroep (1971) had ik een fout ontdekt dat niet de bedoeling geweest kan zijn. Nu heb ik ook vaak de laatste generatie van de A77 onderhanden en... dezelfde fout zit er nog in...
Wat is de fout?
Links is het weergave gedeelte van de reVox A77 en rechts het opname gedeelte. De ene kant mag de andere kant niet beïnvloeden en dat doet het ook niet maar... als sommige schakelaars verkeerd staan gebeurt er iets wat niet de bedoeling kan zijn.
Hoe?
Neem op in stereo.
Zet de schakelaar monitor op input.
Zet de monitor op mono
Draai de monitor volumeknop helemaal open.
Laat de machine enige tijd lopen en spoel terug en luister naar het resultaat.

Jack Marotick