Deze week een opknapper op de kop getikt. Dit type toestel heeft nog een tijdje bij mijn ouders gestaan, dus wat nostalgische gevoelens er bij. Het toestel speelt nog prima op FM, dus het grootste deel van de elektronica is nog OK. Bij de eerste inspectie zijn er drie dingen fout:

- De verlichting voor de grote schaal is stuk
- Het stereolampje doet het niet
- Alle AM-banden zijn dood.
- De meter voor FM frequentie-aanduiding voor de presets zit vast

Stap voor stap maar even onderhanden nemen. Ik heb het toestel nu open liggen.

Het lampje voor de schaal is, zoals te verwachten viel, stuk. Het is een 6V/0,25A Phlips 8009D, dus met langwerpige ballon. Ik weet niet of ik die nog heb liggen, maar ik heb zeker nog wel de 6,3V/0,3A types liggen. Tenzij iemand bezwaren heeft i.v.m. de warmte, lijkt het mij geen probleem om die er in de zetten.

Het signaal naar de stereo-indicator is OK, dus de stereodecoder werkt nog prima. De lamp 6,3V/44mA is ook stuk. Die heb ik helaas niet op voorraad, dus dat wordt even zoeken.

De AM-banden lijkt me wat uitgebreider, dus dat komt later wel een keer.

Kom ik bij de vastzittende meter:

Ik heb de meter reeds gedemonteerd en open kunnen maken. De spoel meet ohms nog goed. Ik heb al een aantal keren gelezen over slecht vet bij Philips. Dat zou dus ook hier het geval moeten zijn. De meter is nog wel te bewegen maar loopt voelbaar zwaar. Wat is de beste manier om dat weer gangbaar te maken? Hoe verwijder ik het oude vet, welk nieuw vet is aan te raden, en hoeveel moet ik er op doen?

Otto

--
Ohm sweet Ohm...

De meter is nog wel te bewegen maar loopt voelbaar zwaar. Wat is de beste manier om dat weer gangbaar te maken? Hoe verwijder ik het oude vet, welk nieuw vet is aan te raden, en hoeveel moet ik er op doen?

Otto

Door de draaipunten te verwarmen met je soldeerbout wordt het vet weer wat soepeler. Olie toevoegen (bijvoorbeeld WD40 en dan niet uit de spuitbus, daar komt veel te veel uit), maar gedoseerd. Bijvoorbeeld met een wattenstaafje of zo. Als het oude en nieuwe vet een beetje zijn gemengd, alles schoonmaken met IPA, je spoelt zowel het oude als het nieuwe vet weg. Daarna spaarzaam smeren met naaimachine olie of zo. Belangrijk is dat de lagerpuntjes goed schoon zijn. Als er oud vet blijft zitten keert het probleem binnen korte tijd terug.

Succes!

--
Met vriendelijke groet,

Leo Snoeren

https://www.rrd.link/ (onder constructie)

leosnoeren(apenslingertje)freedom.nl

Hoewel een lampje geen kabel is, heb ik gemerkt dat allekabels.nl heel veel lampjes heeft. Kijk hier, een heleboel E10 van 6V. Er zit een type bij van 50mA (0,3W) en van 100mA (0,6W) en van 320mA. Gaan wel per 10 (dus een heleboel tuners kun je vooruit!) en er komt een euro of 3 aan kosten bij.
Ik heb laatst de 24V / 97mA lampjes gekocht en vond de service en snelheid prima.

hallo Otto,

ik vraag mij af of er vet in een draaispoelinstrument thuishoort...volgens mij niet, geeft veel teveel wrijving.

het kan zijn dat iemand dat ooit heeft gedaan, niet beter wetende.

groet,
Gert

--
gert<punt>van<punt>wee<at>hccnet.nl

ik vraag mij af of er vet in een draaispoelinstrument thuishoort...volgens mij niet, geeft veel teveel wrijving.

Vet hoort er inderdaad niet in thuis, wel fijne olie. De naam vet wordt hier waarschijnlijk verkeerdelijk gebruikt omdat de olie zo dik is geworden dat het op vet gaat lijken.

Om de oude olie eruit te krijgen is het beste het draaispoelinstrument uit zijn plastik houder te halen. dan kan je goed bij beide lagerpunten. Spoelen met oplosmiddel. Kan ook uit een bus, als je er een heel fijne sproeikop opzet.

Olie die op de lagerpunten thuishoort is 100% synthetische balans olie ( JA, zelfde olie wordt in uurwerken gebruikt) Die verhard nooit meer. Er is zo weinig van nodig dat je het met een naaldpuntje (oliegever) moet aanbrengen. Het kan ook met een andere dunne olie, maar die hard na X jaren uit, zoals je reeds ondervonden hebt

Het verbaasd mij enorm dat er iets van vet in deze metertje zit, maar waarschijnlijker is het ooit iets van silicone olie geweest.
Als nog jonge en onwetende monteur ging ik eens met een defecte draaispoel meter langs bij de toenmalige ELMIJ (Elektrische Meetinstrumenten IJkinrichting) in Leiden, een bedrijfje waar ik vaker ben geweest en nog wel eens met weemoed aan terugdenk.
Bij mijn voorstel dat de door mij meegebrachte meter welke ogenschijnlijk vast zat moest worden gesmeerd werd ik bekeken of ik uit een ei was gekropen en werd mij te verstaan gegeven dat een draaispoel meter nooit, maar dan ook nooit en te nimmer mocht worden gesmeerd.
Een goed ontworpen meetinstrument heeft een goede demping, een el cheapo meter klapt snel terug de hoek in wegens het ontbreken hiervan.
Het lijkt me eerder dat meneer Philips een goedkoop metertje heeft willen dempen door een druppie siliconen olie.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

En mocht het repareren ondanks alle goede adviezen niet lukken, kan ik je nog wel aan een NOS metertje helpen (zie foto)

Met vriendelijke groet,
Jan van de Westelaken

ik vraag mij af of er vet in een draaispoelinstrument thuishoort...volgens mij niet, geeft veel teveel wrijving.

Vet hoort er inderdaad niet in thuis, wel fijne olie. De naam vet wordt hier waarschijnlijk verkeerdelijk gebruikt omdat de olie zo dik is geworden dat het op vet gaat lijken.

Wat er in zit wist ik niet. Ik noemde het vet, omdat ik dat ergens gelezen had. Er is niet met de meter geknoeid, omdat die is dicht geseald. Het is me echter gelukt om met een afbreekmesje de gesealde delen van elkaar de krijgen.

Om de oude olie eruit te krijgen is het beste het draaispoelinstrument uit zijn plastik houder te halen. dan kan je goed bij beide lagerpunten.

OK, even kijken of dat makkelijk kan. Het ziet er allemaal fragiel uit, en voor een vent van bijna 2 meter met kolenschoppen als handen, wordt dat even priegelen.

Spoelen met oplosmiddel. Kan ook uit een bus, als je er een heel fijne sproeikop opzet.

Ik heb nog een bus flux-remover staan zou dat kunnen?

Olie die op de lagerpunten thuishoort is 100% synthetische balans olie ( JA, zelfde olie wordt in uurwerken gebruikt) Die verhard nooit meer. Er is zo weinig van nodig dat je het met een naaldpuntje (oliegever) moet aanbrengen. Het kan ook met een andere dunne olie, maar die hard na X jaren uit, zoals je reeds ondervonden hebt

OK. ik moet dan even kijken waar dat te krijgen is.

Bedankt voor de tips,
Otto

--
Ohm sweet Ohm...

En mocht het repareren ondanks alle goede adviezen niet lukken, kan ik je nog wel aan een NOS metertje helpen (zie foto)

Hallo Jan,

Heel fraai! Ik hou dat even in het vat. Eerst een poging wagen op de oude meter, dan de AM aan de praat krijgen. En alles werkt, maar de meter nog steeds kuren heeft, kom ik bij jou aankloppen.

Otto

--
Ohm sweet Ohm...

Het verbaasd mij enorm dat er iets van vet in deze metertje zit, maar waarschijnlijker is het ooit iets van silicone olie geweest.

Zie mijn reactie boven. Ik denk dat ik het per abuis vet heb genoemd.

--
Ohm sweet Ohm...

Olie die op de lagerpunten thuishoort is 100% synthetische balans olie ( JA, zelfde olie wordt in uurwerken gebruikt) Die verhard nooit meer. Er is zo weinig van nodig dat je het met een naaldpuntje (oliegever) moet aanbrengen. Het kan ook met een andere dunne olie, maar die hard na X jaren uit, zoals je reeds ondervonden hebt

Gewone naaimachineolie verharst, die moet je dus niet gebruiken.
Bij een uurwerkmaker heb ik ooit eens een flesje "feinster Glockenöl" gekocht, daar doe je jaren mee. Ik had het nodig voor de reparatie van een klok. Het blijft goed.

Kijk ook even of er een ijzerdeeltje tussen de magneetpolen de beweging van de draaispoel belemmerd. Kun je met een ijzeren naald eruit vissen

Het verbaasd mij enorm dat er iets van vet in deze metertje zit, maar waarschijnlijker is het ooit iets van silicone olie geweest.

Hallo Anton,

Het lukt me niet om te kijken of er echt iets in zit. Mijn optische vermogens zijn daarvoor niet goed genoeg (meer). Dan zou ik hem een keer mee naar mijn werk moeten nemen, en daar onder de microscoop te kijken. De meter uit het plastic schuiven kan ook niet zondermeer. Bepaalde delen zitten aan de behuizing "gelast", en dan moet ik de veer los solderen. Wat ik wel zag dat aan de achterkant een stukje plakband zat, dat een halvemaanvormige opening, en een ronde opening voor een stelschroef afdichtte:

Toen ik het schroefje iets los draaide kwam de meter weer los. Valt ook keurig op de nulstand. Is dat schroefje bedoeld om het lager in te stellen, of dient het voor het vastzetten van de veer? Ik heb de oude positie wel onthouden, voor het geval dat.

Otto

--
Ohm sweet Ohm...

Toen ik het schroefje iets los draaide kwam de meter weer los. Valt ook keurig op de nulstand. Is dat schroefje bedoeld om het lager in te stellen, of dient het voor het vastzetten van de veer? Ik heb de oude positie wel onthouden, voor het geval dat.

Otto

Ik heb me ook altijd ervan weerhouden (op het maken van schalen na dan) om aan dit soort miniatuur spul te gaan "rommelen", daar heb (had?) je tenslotte specialisten voor. Alleen als er echt niets meer aan verloren kon worden ondernam ik een poging.
Maar dit lijkt mij inderdaad een stelschroefje, als hij nu steeds keurig naar nul terugvalt heeft het instrument geen wrijving meer en dan zou ik het gewoon zo laten en kijken hoe het metertje het in het toestel doet.
Anders heb je altijd nog een mooi alternatief.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

dat is het onderstel "stelschroefje". maar je hebt er ook eentje bovenaan (met de groene lak).

Als je die een beetje lost komt et metertje sowieso vrij, ondanks olie of roest. maar kan wel last hebben van "hysteresis". Wil zeggen dat het metertje beetje blijft hangen boven of onder de nul, afhankelijk van welke kant het kwam. bekijk dat eens goed.

Hoewel een lampje geen kabel is, heb ik gemerkt dat allekabels.nl heel veel lampjes heeft. Kijk hier, een heleboel E10 van 6V. Er zit een type bij van 50mA (0,3W) en van 100mA (0,6W) en van 320mA. Gaan wel per 10 (dus een heleboel tuners kun je vooruit!) en er komt een euro of 3 aan kosten bij.

Hallo Gerard,

Ik zie enkel 50, 100, en 400 mA staan. Alleen de laatste van 100 mA heeft de juiste vorm, maar die lijkt me toch te licht:

Intussen toch nog even in mijn voorraad lampjes gedoken, en daar gelukkig een 6V/50mA gevonden. Verder vond ik nog een aantal GE-46, volgens Google zijn die 6,3V/250 mA, dus geschikt. Alleen is de positie van de gloeidraad anders dan bij het origineel (Philips 8009D), maar door de fitting iets te verschuiven moet het volgens mij wel lukken om hem op de goede plaats voor de lichtgeleider te krijgen.

Otto

--
Ohm sweet Ohm...

dat is het onderstel "stelschroefje". maar je hebt er ook eentje bovenaan (met de groene lak).

Als je die een beetje lost komt et metertje sowieso vrij, ondanks olie of roest. maar kan wel last hebben van "hysteresis". Wil zeggen dat het metertje beetje blijft hangen boven of onder de nul, afhankelijk van welke kant het kwam. bekijk dat eens goed.

Hallo Kris,

Ik heb dat bekeken, maar dat gaat wel goed. Als ik wat met de meter heen en weer draai, zwabbert de naald alle kanten op. Als ik de meter dan weer stil houd, valt ie keurig (zonder al te veel uitslingering) weer in de nulstand:

Otto

--
Ohm sweet Ohm...

Thomas van het mfbfreaks forum heeft hier een video over gemaakt:

Link

Thomas van het mfbfreaks forum heeft hier een video over gemaakt:

Link

Ik krijg daar een foutmelding:

Er is een fout opgetreden. Probeer het later opnieuw. (Afspeel-ID: f1RqcoxtNiYzWAVv)
Meer informatie

Maar als ik het begrijp gaat het over verhitten met een bout. Maar dan moet eerst de meter uit het plastic en dat is niet mogelijk zonder allerlei riskante bewerkingen.

Otto

--
Ohm sweet Ohm...

Met de bout verhitten ... klinkt vreselijk, maar naar ik begrijp is dat enkel om de verzegeling van de stelschroef te lossen, zodanig dat deze makkelijk loskomt. Dat is je alvast gelukt zonder bout, dus niet meer nodig

Als het metertje nu heel soepel loopt zou ik het zo laten. beter kan het niet worden.

betreffende al dan niet olie op de lagertjes...

er zijnmeters met stalen lagers en stalen assen die idd droog liepen, lang geleden. ienadn die uit die tijd komt zal dus zeggen dat je ze nooit mag smeren. En, als je een organische olie gebruikt gaat het na enige tijd verharden en loopt het zaakje slechter. tevens is de bewging miniem, dus slijtage klein, ook zonder olie.

desalniettemin is het vanaf de jaren 60 gangbaar om edelsteentjes als lagers te gebruiken (Sanwa deed dat bvb) De asjes worden dan fijne "pivotjes" en het geheel wordt wel gesmeerd.(Het is afgekeken van de uurwerkbalans) Dan wel met een geschikte olie. (100% synthetisch en zo dun als water)

In de jaren 60 werd ook de taut band meter populair (=betaalbaarder...). Die behoeft uiteraard geen smering en heeft ook geen hysteresis.

Intussen de meter en de lampjes weer aangesloten. Alle werken weer. De schaal is mooi verlicht met de GE lamp. De meter loopt weer keurig mee met de FM-frequentie. En het stereolampje doet ook weer keurig mee. Er is nog wel wat verschil. Het originele lampje (Philips 3731MP.X, 6,3V/44 mA)is er één met een lange ballon:

Terwijl de vervanger (6V/50mA) een met een kogelvormige ballon is:

Foto's: website J. van Schaik Consultancy.

Maar ik denk niet dat dat verder een probleem is. Misschien dat het lichtbeeld ietsjes anders is.

Ook op de AM banden heb ik intussen wat leven. Na aansluiten van een draadantenne bleek de KG wel te werken. Gaf bij mij het vermoeden dat het over het bekende schakelprobleem kon gaan. Na wat "pianospelen" kreeg ik de MG weer aan de praat. De LG doet het af en toe ook, maar heeft nog wel wat problemen in de schakelaars. Ik moet daar nog iets meer tijd in steken. Het toestel heeft natuurlijk jarenlang alleen maar op de FM gespeeld. Het is overigens een zeer gevoelig toestel op de FM. Met een draadje van een halve meter knallen de zenders er uit.

Otto

--
Ohm sweet Ohm...

Het toestel zit weer in elkaar! Even een foto van het resultaat:

De radio ziet er verder nog prima uit. Enkel wat slijtage in de opdruk van de volumeschuif.

Otto

--
Ohm sweet Ohm...

Prachtig toestel

Cor

--
Met vriendelijke groet,

Leo Snoeren

https://www.rrd.link/ (onder constructie)

leosnoeren(apenslingertje)freedom.nl