Paradijselijk luisteren met Tuinradio (Toestel of techniek)

door Gerard in Zeist , Zeist, 02-05-2024, 13:44 (15 dagen geleden)
Gewijzigd door Gerard in Zeist, 02-05-2024, 13:55

Nu Ruud zijn Radio Paradijs weer in de lucht heeft gebracht, heb ik mijn Tuinradio weer van zolder gehaald en er zowaar nog een leuke verbetering in aangebracht. Ik dacht altijd, over de zuinigst mogelijke luidsprekende radio te beschikken, maar met een bijzondere volumeregelaar speelt hij toch weer op nog minder stroom.

Mijn tuinradio is eigenlijk een oversized luciferdoosradio, gebouwd in een houten luidsprekerkastje van bijna 80 jaar oud; breedte van deze kast is 26cm:

Het ontvangdeel is een TA7642 tuner-IC en deze wordt gevolgd door een BC337 als LF versterker. Alleen bij deze zit er niet alleen een koptelefoonjack op, maar ook een uitgangstrafo en dan de grote luidspreker die in het kastje zat. In de wat ruimere kast was nog wel plek voor een extra condensatortje en daarom is de voeding voor de tuner en de bias nog even extra ontkoppeld met C5.
Tot nu toe werd de transistor gebiast via een vaste weerstand van 47k, maar daarmee kon je het volume niet regelen en helaas het ging wat te hard! Je kon het volume wel een beetje regelen door de afstemming iets ernaast te zetten of de radio te draaien om de zender in de minder gevoelige hoek van de antenne te krijgen. Maar tegenwoordig is er overal storing en met die primitieve regeling nam dan meteen de storing toe, dus er moest een volumeregeling komen.

Normaal zet je dan een potmeter in de signaalweg, maar hier heb ik een potmeter bij de biasweerstand gezet. De basisstroom is hiermee terug te regelen van ongeveer 20 tot 1uA wat de versterking en meteen ook de collectorstroom verlaagt. Nu is de totale stroomopname uit de batterij ongeveer 2,5mA op max volume en zover teruggeregeld dat het geluid er zachtjes uit komt ongeveer 0,6mA. Het opgenomen en afgegeven vermogen is dan echt heel laag! De tuner gebruikt ongeveer 0,25mA, er blijft dan dus 0,4 over voor de eindtrap en bij 1,6V is dat net aan 600uW! Omdat een klasse A versterker nooit meer dan 50% rendement heeft, kan er dus niet meer dan 300uW in de speaker komen. De aanpassing aan de luidspreker en de gevoeligheid van de speaker zullen dan wel heel goed zijn want ik had niet gedacht dat je met zo weinig Watt de muziek en spraak kan horen en verstaan.

Een D-cel heeft ongeveer 16Ah capaciteit en met een stroomopname van 1mA doe je er dus 16000 uur mee en dat betekent 2 jaar continu spelen op 1 celletje!

De UGT, speaker en schakelaar zitten aan de houten kast vast en de rest is op de doorzichtige achterwand gemonteerd:

Zou het ontwerp nog verder uit te knijpen zijn om op nog minder stroom te spelen?