Kort geleden werd op dit forum een AM PLL mini middengolf zendertje aangeboden, zie http://www.philipsradios.nl/forum/index.php?id=20661

Hoewel ik al in bezit ben van twee zelf ontworpen middengolf mini zendertjes (één met buis en de andere met transistors, (zie de artikelen op het NFOR), welke nog steeds naar grote tevredenheid functioneren, heb ik ook het bouwpakket van de AM PLL mini zender aangeschaft. Voor de prijs kon ik het niet laten. Het AM PLL mini zendertje wil ik vooral gaan gebruiken bij de PC om audio streams op mijn oude radio's te laten klinken. De andere twee zendertjes heb ik dan voor de weergave van LP, CD en/of cassettebandjes.

Afgelopen donderdag is het pakketje met print en onderdelen van het AM PLL mini middengolf zendertje aangekomen. Helaas ontbraken in de zending twee condensators. Maar aangezien ik zelf genoeg onderdelen heb, was dit geen ernstig probleem. Daarnaast had ik nog onderdelen liggen om een bijpassende kleine netvoeding te maken met een 7812 lineaire spanningsstabilisator IC.

Dit weekeinde heb ik de onderdelen op de printplaat gesoldeerd. Toen kwam het spannende moment: doet ie het of doet ie het niet? Gelukkig bleek het mini zendertje meteen prima te werken. Waarschijnlijk is dit er mede aan te danken dat ik van het solderen geen haastklus heb gemaakt. Ik heb het onderdeel plaatsing- en soldeerwerk heel zorgvuldig gedaan met meermaals controle of ik het juiste onderdeel wel op de juiste plaats ging solderen.

Voorafgaande aan het soldeerwerk heb ik het artikel van Otto Tuil gelezen over het AM PLL mini zendertje op http://www.gloeidraad.nl/radioforumservice/index.php?p=artikelen&sub=artikel-am-pll2 Otto had zijn ontwerp op een aantal punten gewijzigd. Maar het zendertje in de versie van het bouwpakket werkt ook prima.

Twee aanpassingen op het bouwpakket heb ik wel gemaakt. Ten eerste is dit de signalering van overmodulatie. In het nieuwe schema van Otto Tuil zag ik dat de tot dusver ongebruikte tweede opamp in U5 (de LM358) wordt toegepast voor de signalering van overmodulatie. Dit heb ik zelf ook toegepast. Daartoe heb ik voor het monteren van U5 de soldeergaten voor de pennen 5, 6 en 7 met een 2,5 mm boor voorzichtig uitgeboord. Op deze manier kon ik de tweede opamp in U5 ook gaan gebruiken door rechtstreeks ann de pennen van het IC te solderen.

Als tweede aanpassing heb ik onderdelen aangebracht voor het extra versterken van de hoge tonen. Zoals bekend wordt bij AM om de bandbreedte te beperken tot 9 kHz gebruikelijk het spectrum van het audio signaal afgekapt boven de 4500 Hz. Ook de middenfrequent versterkers in AM ontvangers hebben een doorlaat van niet veel meer dan 9 kHz, dit om voldoende selectief te kunnen zijn. Maar net zo ernstig is dat de anode van de eindbuis vaak is ontkoppeld met een flinke condensator. Daarbij zit deze condensator ook nog eens tussen de anode en de min van de voeding. Als deze condensator defect raakt verbrandt ook de primaire van de uitgangs transformator omdat er de volle voedingsspanning over komt te staan.

Bovendien heeft deze condensator vaak de overdreven grote waarde van 4700 pF. Bij 4700 pF is de impedantie bij 4500 Hz ca. 7500 ohm. Is de impedantie aan primaire zijde van de uitgangs transformator 7000 ohm, dan zal bijna de helft van een 4500 Hz toon niet naar de luidspreker gaan maar worden kortgesloten door de condensator! Ik heb het nogal vreemd gevonden dat merken zoals Philips en Erres zo vaak van die grote 4700 pf condensators monteerden en dan ook nog eens onveilig voor de uitgangstrafo.

Derhalve zijn er twee redenen altijd de eindbuis anode condensator na te kijken. Ten eerste moet voor de veiligheid van de uitgangstrafo deze condensator parallel aan de primaire wikkeling geplaatst worden. Dat kan prima want dankzij de voedings elco is voor wisselspanning de hoogspanning plus ook "aarde". Ten tweede moet voor een betere hoge tonen weergave de betreffende condensator vervangen door een exemplaar met kleinere capaciteit. In de praktijk is 1000 pF zeker voldoende capaciteit voor deze condensator.

Terug naar de weergave van audio bij AM. In vergelijking met FM heeft AM de onaangenaam overkomende beperking van slechts 4500 Hz als maximum toonhoogte. Om naar mijn idee toch iets in de weergave te verbeteren pas ik het optrekken van de hoge tonen in het mini zendertje toe. Dit kan bij het AM PLL mini zendertje door parallel aan C13 en R4 extra 3900 pF in serie met 2200 ohm te plaatsen, d.w.z. direct vanaf de inverterende ingang van de audio opamp naar massa. De versterking van de audio opamp zal dan vanaf ca. 1850 Hz gaan toenemen. De weerstand van 2200 ohm zorgt er voor dat de toename van hoge tonen versterking beperkt blijft tot maximaal 10 keer de versterking van de midden- en lage tonen.

Het is natuurlijk mijn persoonlijke mening maar het optrekken van de hoge tonen vind ik beslist prettig. Men kan de sterkte van het optrekken van de hoge tonen ook regelbaar maken door in serie met de genoemde 2200 ohm weerstand een potmeter van 22 tot 47 kilo-ohm op te nemen.

Al met al ben ik heel tevreden over het AM PLL mini zendertje. Het instellen van de frequentie is weliswaar lastiger dan bij mijn mini zendertjes met afstemcondensator. Maar als het er op aankomt gebruik ik al geruime tijd steeds dezelfde frequentie op de middengolf. Een groot voordeel van het AM PLL mini zendertje is dat de eenmaal ingestelde frequentie niet gemakkelijk ontregeld kan raken door zo iets als het onbedoeld aanraken van de knop van de afstemcondensator van mijn andere mini zendertjes.

Daarnaast staat het AM PLL mini zendertje beduidend preciezer op het 9 kHz raster van frequenties van de middengolf. Bovendien blijft het AM PLL mini zendertje zeer stabiel op de gekozen frequentie staan. Er is geen hoorbare fluittoon door interferentie met een op dezelfde frequentie werkzame reguliere zender, zoals deze wel vaak ontstaat door het verlopen van de frequentie bij mijn met LC kring afgestemde zendertjes.

Qua vermogen is het AM PLL mini zendertje ongeveer even sterk als mijn zelf gebouwde transistor mini MG zendertje. Met beide zendertjes heb ik een goed bereik door de gehele woning. Maar - inderdaad - ongeveer 50 meter buitenshuis zijn de zendertjes nog maar heel zwak te ontvangen. Dit is precies wat ook mijn bedoeling is.

Tenslotte nog tips voor de te gebruiken frequentie op de middengolf. Natuurlijk hangt dat ook af van de specifieke woonplaats, al dan niet nabij MG zenders. Stil is het tegenwoordig op de frequenties 1512 en 927 kHz nu de Vlaamse radio daar geen gebruik meer van maakt. Ook is het stil op 1044 kHz. Andere stille frequenties moet ik nog opzoeken.

Met vriendelijke groet, Pieter Vos.

Leuk om dit hier terug te lezen.
Ergens zal er iemand een 2tal condensatortjes te veel hebben gehad.

Stuur je adres even opnieuw met de gegevens van de condensatortjes door dan zend ik ze na.
Zal waarschijnlijk 47pf of 470pf zijn.

Groetjes Rene

Ik heb onlangs ook het bouwpakket van het zendertje gekocht en dit werkt inderdaad uitstekend.

Een kleine modificatie heb ik uitgevoerd om het printje wat meer "fool proof" te maken.
Een diode 1N4148 in serie met de aansluiting voor de 12 volt adapter. Zo wordt voorkomen dat per ongeluk de voedingsspanning verkeerd om kan worden aangesloten en de IC's daardoor worden vernield.

Het aanbrengen van die extra diode is erg eenvoudig. Verwijder de link "C" en zet hier voor in de plaats de 1N4148.
De kathode (het streepje op de diode) aan de kant van de groene condensator op de print.

Ed Ik krijg er een dezer dagen een terug waar de voeding verkeerd op heeft gestaan.
En om al die pinnetjes los te solderen is nou niet echt mijn hobby.

Bij de nieuwe setjes zit er dus een diode 1n4148 bij.

Deze kan geplaatst worden in plaats van draadbrug C of op de plaats van J4

Een defect IC is het makkelijkst te vervangen door eerst alle pootjes af te knippen en dan pootje voor pootje eruit te solderen.
Daarna even de gaatjes schoonmaken met desoldeerlitze *). Het merk "Chem Wik" bevalt mij het beste.

*) Een fout bij het gebruik van desoldeerlitze die ik veel heb gezien is dat men met een stuk van 10 cm met soldeer volgezogen litze zit te rommelen.
Dan koelt de boel veel te snel af.
Nadat 1 à 2 cm litze is verbruikt dit afknippen.

Ik heb gelukkig een desoldeerstation staan dat werkt nog makkelijker.
Met een vacuümpomp wordt de tin weggezogen.

Ed Ik krijg er een dezer dagen een terug waar de voeding verkeerd op heeft gestaan.
En om al die pinnetjes los te solderen is nou niet echt mijn hobby.

Bij de nieuwe setjes zit er dus een diode 1n4148 bij.

Deze kan geplaatst worden in plaats van draadbrug C of op de plaats van J4

Niet alles hoeft defect te zijn. In de ic's zitten aan de ingangen beschermdiodes en die kunnen best wat opvangen.
Er zijn twee mogelijkheden.
Een van de onderdelen maakt sluiting en de voeding (begrensd op bijv 30mA) zakt in, of de voeding blijft aanwezig, maar een deel van de schakeling werkt niet (goed) meer.
In het laatste geval, kun je de fout er eenvoudig uit meten.
In het eerste geval, kun je de sluiting vinden door de spanningsval over de sporen te meten. Een betrouwbare methode, zonder dat je onderdelen onnodig moet verwijderen, of sporen moet onderbreken. Deze methode werkt niet bij een zgn multilayerprint, waarbij de voeding uit complete kopervlakken bestaat.

Soundman2

Ik heb de print vandaag terug gehad en er blijkt helemaal niets defect te zijn.

Soms zit het mee en soms zit het tegen.
Kortegolf ontvanger aan zender aan muziek erop en speelt als een zonnetje.

Makkelijk voor de reparateur, blijft alleen de vraag waar had de eigenaar dan een probleem mee?

In een vorig leven, men noemt dat soms eufemistisch "arbeidzaam" , kreeg ik regelmatig klachten "hij doet het niet".
Als je eraan ging meten was er niets aan de hand. Maar de klant bleef klagen dat-ie-ut-niet-doet.
Het is dan een hele toer om uit te vissen waarom het apparaat bij de klant niet werkt en met de testapparatuur wel.

Na alle positieve berichten over dit bouwpakketje heb ik 'm nu ook besteld. Het is de nieuwste versie, met de extra diode in de voedingslijn.

Bij de nieuwe setjes zit er dus een diode 1n4148 bij.

Deze kan geplaatst worden in plaats van draadbrug C of op de plaats van J4

In het bijgevoegde schema staat deze op de verkeerde plek getekend, n.l. in de audio ingang, na L6, J4 is de audio ingang. Dit moet natuurlijk na L5 in de voedingslijn zijn. JP4 was bedoeld voor een toekomstige (audio) aanpassing.
Op de foto staat deze op de juiste plek (brugdraad C).

Gr. Paul

Het beste is om de diode te plaatsen op L5 omdat draadbrug C niet alles meeneemt
ic 4053 en 4060 zitten niet achter de diode als deze op draadbrug C komt.

J4 is inderdaad een typefout dat is namelijk de audio connector.

Degene die het in het schema gewijzigd willen hebben graag even een mailtje dan stuur ik de nieuwe tekening toe.

Bedankt voor de reactie, Even niet opgelet.

Het beste is om de diode te plaatsen op L5 omdat draadbrug C niet alles meeneemt
ic 4053 en 4060 zitten niet achter de diode als deze op draadbrug C komt.

René heeft helemaal gelijk, het was een grove vergissing van mij om draadbrug C te noemen.
Ik heb de print nu eens onder de loeplamp bekeken en het schaamrood stijgt me naar de kaken.

Mijn excuses aan iedereen die ik op het verkeerde been zette.

Met de toevoegingen en een eigen(wijze) opbouw, zou iets ruimer kunnen maar had geen ander doosje. Het werkt in ieder geval naar behoren. Nu de teksten nog en wat openingen in de deksel om na te kunnen regelen Groet, Ben

Hallo,

Ook ik heb een tijd terug dit zendertje aangeschaft bij Reneeke.
In principe werkt hij prima, behalve dan dat er altijd een zachte tot zeer storende brom mee uitgezonden wordt. Dit is afhankelijk van de gekozen frequentie.
Ik heb al netfilters en van alles geprobeerd, maar niets helpt tot nu toe.
Ook al met Reneeke over gesproken, die heeft toen wat extra spoeltjes geplaats, maar dat heeft ook niet geholpen.
Heeft iemand anders dit probleem ook? En zo ja wat was de oplossing?

Klopt Hermanus dat had ik ook, bij hoge frequentie's minder dan bij lage. Heb vreselijk zitten knoeien met filters om het er uit te krijgen maar lukte niet. Uiteindelijk bleek het een computer te zijn die via het lichtnet de brom veroorzaakte. Met een netfilter uit een oude computervoeding ingebouwd in een stekkerdoos, tussen die computer en het lichtnet was de oplossing van dit probleem. Groet, Ben

Goed te horen, Ben, dat ik niet de enige ben. Had je die ontdekking gedaan toen de betreffende computer was uitgeschakeld, of hoe had je het ontdekt?

Ik was moedeloos van het zoeken in dat zendertje naar de brom en las op het andere forum een discussie over hetzelfde onderwerp. Heb toen de zender met brom aangezet en stuk voor stuk stekkers eruit getrokken. Bij de uitgetrokken stekker van een computer (Mac G5) die uitgeschakeld stond was de brom op mijn zendertje weg. De voeding in zo'n computer blijft 'stand-by' als hij uit is. Zoals ik eerder schreef, een netfilter uit een oude computervoeding ingebouwd met zekering (zie foto) bracht de oplossing. Succes en groet, Ben

Ik heb ook last gehad van een enorme bromstoring met het zendertje.
De oorzaak bleek een netadapter van een hdmi-switch bij de tv te zijn. Een netfilter uit een oude pc-voeding ertussen en de brom was weg.
Er was dus geen enkele relatie met het zendertje.

Ik heb mijn PC ook afgekoppeld van het net. Ik had niet het idee dat er duidelijke verbetering was. Maar met een netfilter tussen de zender en het net, plus een bepaalde frequentie van 522 kHz gaf uitstekend resultaat. Op andere golflengten toch nog lichte fluittoon en/of lichte brom waarneembaar. Ik zal nog meer apparaten af moeten koppelen om ook op andere golflengten succes te hebben.

Ik ben vrij lang bezig geweest om uit te zoeken wat nu de oorzaak van het brommen was.
De enige manier om de boosdoener te vinden was stuk voor stuk alle apparaten in huis uit het stopcontact trekken.
En als het storende apparaat is gevonden, moet dáár het netfilter tussen.

Ed schreef 'En als het storende apparaat is gevonden, moet dáár het netfilter tussen.' en dat is correct. Dus niet een netfilter voor het zendertje want als dat goed functioneert komt de brom via het net op de antenne. Prettige jaarwisseling en groet, Ben

Ik heb practisch alle apparaten van het net gehaald, maar geen oorzaak van de brom/fluittoon problemen kunnen vinden.
Ik vraag me af in hoeverre de buren nog een rol hierin spelen. Zou dat kunnen?

Ja dat kan, b.v. een zonnepaneel converter of andere schakelende voedingen via de ether of via dezelfde lichtnetfase. Heb je al geprobeerd om het zendertje met een batterij te voeden i.p.v. met een adapter, daaruit kun je beter constateren of het via het lichtnet binnenkomt. Blijft die brom ook met een batterijvoeding dan komt het via de ether binnen en kun je nog bepalen waar en in welke richting hij het hardste bromt. Anders moet je weer terug naar het zendertje, een slechte LM358 wil ook nog wel eens vervelend doen.
Om alles zoveel mogelijk uit te sluiten heb ik de randaarde gebruikt, daarmee is het zendsignaal sterker en onderdrukt dan de meeste stoorsignalen. Groet, Ben