Telefunken mechanische beeldplatenspeler (Toestel of techniek)

door John Hupse † @, Schoonhoven, 28-12-2009, 11:21 (5445 dagen geleden)

Gisteren heb ik een fotopagina gemaakt over de Telefunken TeD beeldplatenspeler uit de jaren '70, zie Telefunken TP1005

Het gaat om een mechanisch systeem dat bijna net zo werkt als een gewone platenspeler. De elektronica was nog in goede staat, maar mechanisch moest er het een en ander aan het apparaat worden gedaan voordat het speelde.

[image]

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door soundman2 @, Wouw, 28-12-2009, 13:18 (5444 dagen geleden) @ John Hupse †
Gewijzigd door soundman2, 28-12-2009, 13:22

Gisteren heb ik een fotopagina gemaakt over de Telefunken TeD beeldplatenspeler uit de jaren '70, zie Telefunken TP1005

Het gaat om een mechanisch systeem dat bijna net zo werkt als een gewone platenspeler. De elektronica was nog in goede staat, maar mechanisch moest er het een en ander aan het apparaat worden gedaan voordat het speelde.

[image]

Prachtig toestel. Dat de plastic onderdelen na zoveel jaren nog intact zijn, mag een wonder heten.
Het is niet het enige apparaat wat het niet gehaald heeft. Zo is de LVR (Longitudinal Video Recorder) van BASF ook in het proto stadium gebleven. De introductie heb ik nog meegemaakt op de IFA in Berlijn. Ook anderen, zoals de DC International audio cassette, die het moest afleggen tegen de compact cassette van PHILIPS en de eigen V2000 van die firma, die zwaar concurrentie had van de veel eenvoudiger VHS recorder en de opkomst van de videoCD. Ook de DCC cassette was een doodgeboren kindje.
CDi, mocht zich een bepekte levensduur aanmeten.
Het zou wellicht een interessante opsomming zijn, over mooie electronicaproducten, die uiteindelijk toch geflopt zijn, of die tijdens de ontwikkeling al ingehaald zijn door modernere soortgenoten.


Henk Roovers

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door John Hupse † @, Schoonhoven, 28-12-2009, 13:57 (5444 dagen geleden) @ soundman2

Er zijn inderdaad vrij veel plastic onderdelen in dit toestel verwerkt, vooral in de buurt van de drie druktoetsen. Maar alles gelukkig nog intact.
Een zwak punt schijnt het plastic transportriempje te zijn, maar ook dat werkt nog goed.

De lijst met geflopte systemen is zo mogelijk nog langer dan de lijst met systemen die het wel hebben "gemaakt". Ik vind dit toch een leuk toestel, vooral vanwege de gelijkenis met de gewone platenspeler. Hier wordt echt het uiterste uit de vinylplaat gehaald.

Vorige maand heb ik een demo gegeven met het ding, men had er veel belangstelling voor, zie foto.

[image]

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door ruud, 28-12-2009, 13:56 (5444 dagen geleden) @ John Hupse †

Grappig ding, heb er ooit een werkend gezien op de Firato in Amsterdam.

Vooordel was dat de platen snel geproduceerd konden worden in grote aantallen, wat met videobanden heel lastig en duur is.

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door John Hupse † @, Schoonhoven, 28-12-2009, 21:10 (5444 dagen geleden) @ ruud

Vooordel was dat de platen snel geproduceerd konden worden in grote aantallen, wat met videobanden heel lastig en duur is.

Een ander voordeel is dat stilstaand beeld geen enkel probleem is. Bij videobanden lukte dat maar zeer moeizaam, bij het TeD systeem zet je het beeld probleemloos stil door op de "select" knop te drukken. Met behulp van de draaiknop kan je vervolgens direct elke scene afzonderlijk bekijken, je hoeft niet door te spoelen of zoiets.

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 29-12-2009, 00:46 (5444 dagen geleden) @ John Hupse †

Dat draaien (selector) zal wel via een indirecte besturing gaan.
anders krast het zo op de plaat.

http://www.videoinfo.nl/Beeldplatenspelers/beeldplaten.html

Een mooie link.

Toch hoe je het ook bekijkt heeft Philips toch in video het meeste bereikt in de kunst van. (niet in het verkoop succes)
Uiteraard hun versie beeld plaat welke eerst reeds in vroeg jaren 70.

Dan in casette recording de VCC met sublieme beeldkwaliteid, spoelsnelheid, perfect slowmotion en stil.

Dit gezien in de consumenten wereld.

Als je het hele spectrum bekijkt zijn er talloze beeldregistratie systemen geweest.

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door John Hupse † @, Schoonhoven, 29-12-2009, 12:09 (5444 dagen geleden) @ Maurice

Dat draaien (selector) zal wel via een indirecte besturing gaan. anders krast het zo op de plaat.

Ook tot mijn verbazing wordt de arm met het element en naald rechtstreeks via de draaiknop over de plaat getrokken. Je blijft tijdens het selecteren dus gewoon het beeld zien, wat natuurlijk wel zo gemakkelijk is voor de gebruiker.

De link die je opgeeft laat twee plaatjes zien van de groef van het latere Hitachi CED systeem (Fig 1 en Fig 2 zijn afkomstig van de Hitachi patentaanvraag). Bij het capacitieve CED systeem is er sprake van een echte V-groef.


[image]
Groeven TeD systeem, diepte circa 1 um

Het TeD systeem heeft zeer ondiepe groeven waar de naald in zijdelingse richting probleemloos overheen glijdt. Het nadeel hiervan is dat het transportsysteem van de arm nauwelijks door de groefwand wordt ondersteund, en dus zeer nauwkeurig moet werken. In de Telefunken speler wordt gebruik gemaakt van een directe koppeling (wormwiel plus tandwielen) tussen de Papst synchroonmotor en de armgeleiding.

Bij de weergave van een stilstaand beeld springt de naald steeds na een aantal beelden een paar groeven terug. Het beeld wordt dus niet helemaal bevroren, bij een snelle beweging blijf je deze iets zien.

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door soundman2 @, Wouw, 29-12-2009, 16:44 (5443 dagen geleden) @ John Hupse †

Dat draaien (selector) zal wel via een indirecte besturing gaan. anders krast het zo op de plaat.


Ook tot mijn verbazing wordt de arm met het element en naald rechtstreeks via de draaiknop over de plaat getrokken. Je blijft tijdens het selecteren dus gewoon het beeld zien, wat natuurlijk wel zo gemakkelijk is voor de gebruiker.

De link die je opgeeft laat twee plaatjes zien van de groef van het latere Hitachi CED systeem (Fig 1 en Fig 2 zijn afkomstig van de Hitachi patentaanvraag). Bij het capacitieve CED systeem is er sprake van een echte V-groef.


[image]
Groeven TeD systeem, diepte circa 1 um

Het TeD systeem heeft zeer ondiepe groeven waar de naald in zijdelingse richting probleemloos overheen glijdt. Het nadeel hiervan is dat het transportsysteem van de arm nauwelijks door de groefwand wordt ondersteund, en dus zeer nauwkeurig moet werken. In de Telefunken speler wordt gebruik gemaakt van een directe koppeling (wormwiel plus tandwielen) tussen de Papst synchroonmotor en de armgeleiding.

Bij de weergave van een stilstaand beeld springt de naald steeds na een aantal beelden een paar groeven terug. Het beeld wordt dus niet helemaal bevroren, bij een snelle beweging blijf je deze iets zien.

Er is volgens mij geen guard band te zien, toch knap dat de kop precies op zo'n "groef" terecht komt. De plaat mag absoluut niet slingeren, maar volgens mij moet vanwege de tandwielkoppeling tussen de disk motor en de armworm, ook de plaat een bepaalde uitgangspositie hebben. Ik bedoel het volgende. Als de koppeling diskmotor-arm onveranderlijk is, en de plaat zou een halve slag gedraaid zijn tijdens het inladen, dan staat de naald tussen twee groeven.
Volgens mij waren de problemen bij dit apparaat best groot, om het juiste spoor te volgen. Ik neem aan dat de kop geen snelle zijwaartse bewegingen kon maken, zoals dat wel het geval is met de laserstraal in een cd-speler. Daar wordt een kleine excentriciteit van de plaat gewoon uitgeregeld door de laser te bewegen met een soort draaispoelinstrument.
Neemt niet weg dat het een knappe prestatie is om er uberhaupt een acceptabel beeld uit te krijgen.

Overigens is men bij de kleuren tv ook lang bezig geweest, tot in de jaren 50, met een mechanisch systeem, nl een kleurenwiel voor de beeldbuis (CBS). Het zou in Amerika geadopteerd worden. Uiteindelijk heeft de FCC de fabrikanten toch teruggestuurd met de opdracht om een geheel elektronische variant te maken.Daarop kwam RCA met de schaduwmaskerbuis. Dat systeem is in 1953 door de FCC geaccepteerd.
Kennelijk is het eenvoudiger om iets mechanisch uit te denken als electronisch.
Achteraf zeg je soms, gek dat ze daar niet eerder aan gedacht hebben.
Soms kan iets wel ontworpen worden, maar laat de techniek het nog niet toe om commercieel iets aantrekkelijk te maken. In de jaren 40 kon men best een geheugen bouwen van een terabyte, maar dan had je wel wat dubbeltriodes nodig en als 1 % daarvan niet werkt, dan had je waarschijnlijk al 50 pallets vol kapotte buizen. (Overigens waren pallets toen ook nog niet uitgevonden.)

Henk Roovers

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem/Delft, 29-12-2009, 19:51 (5443 dagen geleden) @ soundman2

En het leukste is nog dat het kleurwiel later weer is ingevoerd in DLP-projectiesystemen. Zo komt elke uitvinding wel weer een keer van pas.

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 28-12-2009, 17:04 (5444 dagen geleden) @ John Hupse †

Leuk dat deze het weer helemaal doet.
Enige tijd geleden had je inderdaad al genoemd dat je deze had verworven.

In de tijdgeest van ontwikkeling diverse systemen een pracht stukje techniek.

Zo te zien wordt alle informatie zoals beeld geluid sync in een keer uitgelezen.

Maurice

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door John Hupse † @, Schoonhoven, 28-12-2009, 21:03 (5444 dagen geleden) @ Maurice

Zo te zien wordt alle informatie zoals beeld geluid sync in een keer uitgelezen

Klopt, de complete informatie staat in de groef. En bij elke omwenteling van de plaat wordt een compleet beeld uitgelezen. Bij 1500 omwentelingen per minuut dus 25 beelden per seconde.

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door soundman2 @, Wouw, 28-12-2009, 22:21 (5444 dagen geleden) @ John Hupse †

Zo te zien wordt alle informatie zoals beeld geluid sync in een keer uitgelezen


Klopt, de complete informatie staat in de groef. En bij elke omwenteling van de plaat wordt een compleet beeld uitgelezen. Bij 1500 omwentelingen per minuut dus 25 beelden per seconde.

Toch interesssant, worden er per omwenteling dan twee halve beelden geschreven, vanwege de interliniëring?
Bij een constante omwentelingssnelheid, wordt het wel dringen met het signaal als de "naald" de groef tegen het midden moet uitlezen.
Je schrijft dat de PAPST motor een synchroonmotor is, hij zou dus ook in snelheid gestuurd kunnen worden. Zo zou je dan op elke plaats van de plaat hetzelfde frequentiebereik kunnen halen. De snelheid van de hedendaagse cd spelers is ook afhankelijk van de positie van de laser. De omtrekssnelheid is op alle plaatsen gelijk.
Als de papst a-synchroon werkt, kan die in snelheid geregeld worden met een wervelstroomrem. De VHS recorders werkten in het begin ook zo. In tegenstelling tot PHILIPS gebruikten de Amerikanen en Japanners voor het transport en mechanica, beproefde technieken. De problemen met video waren kennelijk al groot genoeg, dus waarom zou je dingen die men goed onder de knie had ook gelijktijdig totaal vernieuwen. Het maakte de VHS recorder van het begin af aan populair, omdat die bij elke reparateur op de hoek van de straat hersteld kon worden. Typisch Amerikaans. Niet perfekt, maar ruim voldoende voor de doorsnee gebruiker.

Henk Roovers

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door John Hupse † @, Schoonhoven, 28-12-2009, 23:41 (5444 dagen geleden) @ soundman2

Bij een constante omwentelingssnelheid, wordt het wel dringen met het signaal als de "naald" de groef tegen het midden moet uitlezen.

dat is zo, men had daar nog winst kunnen boeken v.w.b. de bandbreedte of de speelduur.

Een voordeel van het TeD systeem is echter het gemak waarmee een goed stilstaand beeld kan worden gerealiseerd, dat is een heel stuk lastiger wanneer het toerental varieert.

Matsushita heeft in 1978 een mechanisch video systeem ontwikkeld met variabel toerental (300 tot 700 omw/min CLV) dat Visc-o-Pack heette, maar dit is nooit op de markt gebracht.

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem/Delft, 29-12-2009, 19:59 (5443 dagen geleden) @ soundman2

Toch gebruikte Philips in de N1500 wel een wervelstroomrem. Kennelijk bleek dit te onnauwkeurig voor de VLP, die toch tegelijkertijd ontwikkeld werd (maar door alle problemen pas jaren later op de markt kwam).

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door Paul Brouwer @, Haarlem, 29-12-2009, 00:29 (5444 dagen geleden) @ John Hupse †
Gewijzigd door Paul Brouwer, 29-12-2009, 00:33

Hallo John,

Dit type spelers is voor mij helemaal nieuw en ken dit principe ook niet.
Wel ken ik de laserdisk spelers die een blauwe maandag voor veel geld op de
markt geweest zijn en die later door de CDi vervangen werd.

Beide ontwerpen was slechts een kort leven gegund. Nadelen waren een te korte
speelduur waardoor je vaak schijven moest verwisselen. A-la VCD. De laatste is
in Azië nog heel populair omdat een film op 3 VCD's ± 2 tot 5 Euro kost.

Zo heb ik hier een CDR880 van Philips staan waarmee je zelf CD's kon opnemen
vanuit je eigen HiFi. Toen ik dat ding kocht, kostte die apparaten ƒ 1600,--.

Ook dit is zo'n dood geboren kindje wat aan de opmars van het thuisgebruik van
computers en sterke verbetering van audio-compressie techniek ten onder is
gegaan.

Op audiogebied zijn er wel meer systemen vroegtijdig tenonder gegaan. Neem het
Hi-Com van Telefunken en diens tegenhanger DBX van Dolby en/of de DAT-recorder
van Philips.

Groeten,
Paul

--
[image]

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door Laurens @, Zaandam, 29-12-2009, 11:22 (5444 dagen geleden) @ Paul Brouwer

DAT recorders zijn redelijk veel gebruikt door professionelen. Ook als data opslag zijn ze veel gebruikt.
DBX is ook in de professionele sector wel gebruikt.

Philips had geen DAT. DAT werkt met een roterende kop en zonder compressie. DCC van Philips werkt met een stationaire kop en gebruikt compressie en scoort slechter dan de MD van Sony. Verder is de access time erg lang...
Het biedt niet echt voordelen tegenover een goed analoog casettedeck.
Een boel DCC tapes beginnen nu ook te piepen.

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door kris ⌂ @, Gent, België, 29-12-2009, 15:03 (5443 dagen geleden) @ Laurens
Gewijzigd door kris, 29-12-2009, 15:18

ook leuk om te weten:

RCA introduceerde met een hele dure marketingcampagne de videoplatenspeler met groef in de USA, en spreidde zo het bedje voor de Philips VLP, die veel hoogstaander was en net op tijd kwam om het door de marketing gecreëerde gat in de markt te vullen. Vandaar het succes van de VLP in de VS

Zeg nu zelf, zo een vinylplaat was max 12 minuten beeld, stof en krasgevoelig, en na elke plaat moest de naald geslepen worden.

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door soundman2 @, Wouw, 29-12-2009, 16:03 (5443 dagen geleden) @ kris

ook leuk om te weten:

RCA introduceerde met een hele dure marketingcampagne de videoplatenspeler met groef in de USA, en spreidde zo het bedje voor de Philips VLP, die veel hoogstaander was en net op tijd kwam om het door de marketing gecreëerde gat in de markt te vullen. Vandaar het succes van de VLP in de VS

Zeg nu zelf, zo een vinylplaat was max 12 minuten beeld, stof en krasgevoelig, en na elke plaat moest de naald geslepen worden.

Heb ik een "videorecordertje dat een paar uur opneemt en ook afspeelt, met een SD kaartje, totaal nauwelijks groter dan een audiocassette. Het is geen HD kwaliteit, maar als meneer BAIRD dat had gezien, zou hij het niet geloven. Ik heb zo het idee, dat de harddisk wel de laatste magneto/mechanische component voor opslag is. Ik eenk dat binnen afzienbare tijd alles wordt opgeslagen op solid state geheugens, zoals nu de geheugenkaartjes, of modernere versies daarvan. Misschien is men ooit wel eens in staat om de atomen zelf als geheugen te gebruiken, waarbij een nul of een één wordt aangeduid met een elektron meer of minder.
In een eurocent kun je dan heel wat speelfilms kwijt..............

Henk Roovers
NB
Jules Verne werd ook niet voor vol aangezien met zijn reis naar de maan!

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem/Delft, 29-12-2009, 20:03 (5443 dagen geleden) @ kris

Behalve dan dat RCA geen naald gebruikte (toch?)... Maar verder wel veel nadelen ten opzichte van het systeem van Philips, waarvan de ontwikkeling tevens het bedje voor de CD gespreid heeft.

Telefunken mechanische beeldplatenspeler

door kris ⌂ @, Gent, België, 30-12-2009, 01:09 (5443 dagen geleden) @ Maarten Bakker

geen klassieke naald, maar de opnemer en de platen waren wel degelijk aan slijtage onderhevig. (zelfs meer sletig dan tape...) maar wat ik wou zeggen Wegens de uitzinnig hoge kost en duurtijd in ontwikkeling en reclame "groef" RCA (met een plaat bijna zonder groef ,haha) zijn eigen graf, en deed philips en plezier. Eigenlijk hadden die de VLP technologisch al klaar in 1973, toen nog met een gaslaser. CD is een ander verhaal, maar de optische technologie is dezelfde.

powered by my little forum