Beste Pionier vrienden,
Van een kennis had ik een Pionier-3 gekregen. Met wat kleine reparaties speelde de radio weer en staat nu als eye-catcher in mijn museumpje.
Uiteraard is zo’n kristal-ontvanger met laagfrequent versterker zó ongevoelig dat alleen met een flinke antenne er iets te ontvangen is. Zelfs mijn eigen “Otto-Tuil” zender komt alleen binnen met zo’n antenne.
Aangestoken door deze germanium transistor techniek was ik benieuwd of er meer uit zo’n radiootje te halen was en al gauw was ik een Super-Pionier-3 aan het nabouwen.
Zo’n “super” heeft flink wat meer onderdelen en ik was ook benieuwd of alles wel bij elkaar in de behuizing past.

Nadat ik alle onderdelen bij elkaar had gescharreld ben ik begonnen met het maken van de frames en de pertinax bovenplaat. Voor de liefhebbers, hiervan is een CAD-sjabloon gemaakt die ik graag beschikbaar stel in PDF.
Gelukkig was er bij Radio Twenthe niet alleen het originele luidsprekertje nog te koop maar ook blank pertinax. Misschien aan de dunne kant, toch wel goed bruikbaar. Ook een 4 Ohm luidsprekertje van hetzelfde model meegenomen en dat voor de “super” bestemd. De meeste onderdelen had ik wel liggen, de 5127a/00 afstemcondensator, potmeter, 2 x PP11 spoelen en de eind-transistoren heb ik in Rosmalen voor een habbekrats gevonden! De derde PP11 is zelf gemaakt in een oude Elko-bus en hetzelfde pertinax plaat van Twenthe (die met de korte spoelhouder) -Bedankt Harm!-.
Ben Dijkman had nog de originele knopjes, de kast heb ik laten afdrukken om de hoek.
Ik heb er voor gekozen om de radio in elkaar te solderen met gebruikmaking van 3mm holnietjes i.p.v. de pionier klemmen, nu even te bewerkelijk om die te maken. Bovendien wordt in de gebruiksaanwijzing ergens gesproken over solderen dus “het mag”….

Al bouwend kwam ik tot de conclusie dat ik ruimte te kort zou komen als ik volgens de gebruiksaanwijzing – Pionier III uitbreidingen – de Super ontvanger zou bouwen. Met name de 5127a/00 afstemcondensator met aandrijving krijg ik niet volgens tekening geplaatst zonder dat het geheel te diep wordt voor de kast. Voorlopig heb ik een dubbele kunststof Philips draaicondensator geplaatst van 2 x 400pF op de plaats waar bij de gewone Pionier de enkelvoudige zit. Het afstembereik is nu vanaf 550KHz i.p.v. 517KHz waarbij het allemaal erg scherp afstemt.
Nog even over die 4-Ohm speaker, ik heb de laagfrequent versterker helemaal anders gemaakt. Door te kiezen voor een Push-Pull eindtrap is niet alleen de ruststroom gedaald maar kan er ook een stevig geluid uitkomen. Het maximum uitgangsvermogen is nu bijna 1 Watt bij 6V voedingsspanning.
Zeg maar een superdesuper.
Het radiootje speelt heel fortuinlijk natuurlijk mede dankzij de rebroadcast van een internetstream maar die stond ook al voor de andere museumstukken in de lucht. Mijn vraag is nu of er iemand is die een Pionier-3 “Super” heeft en daar foto’s van kan laten zien hoe met name de originele 5127a/00 afstemcondensator is gemonteerd. Op het net vind ik hier en daar wel afbeeldingen maar ook daar is afgeweken van de beschrijving en ik schat die oplossingen ook in als niet passend in de kartonnen behuizing.
Ik ben benieuwd.
73
Henk, PE0SSB

Het supertje heb ik ook gebouwd, ook gesoldeerd. Het chassis is origineel, de gaten voor de PP11 zaten niet in het pertinax, maar daar was met een figuurzaag wel wat aan te doen. Ik heb een alternatief kastje gemaakt. De originele luidsprekerplank is daardoor vervallen. De ls zit op een alu beugeltje. Ik zal morgen proberen foto's te maken.

soundman2

Henk,

"Ik ben trots op je !".

Geweldig hoor. M'n ogen even dicht en ik ben weer terug in de tijd, toen de wereld nog overzichtelijk was.

Juul - PE0GJG

Het supertje heb ik ook gebouwd, ook gesoldeerd. Het chassis is origineel, de gaten voor de PP11 zaten niet in het pertinax, maar daar was met een figuurzaag wel wat aan te doen. Ik heb een alternatief kastje gemaakt. De originele luidsprekerplank is daardoor vervallen. De ls zit op een alu beugeltje. Ik zal morgen proberen foto's te maken.

soundman2

Mijn Pionier3 heeft nog de originele eindtrap met OC14 en de 150 Ohm luidspreker.

Hallo Henk,

Bedankt voor de reactie en vooral de fraaie foto's. Hier is goed te zien dat ook deze versie niet in de kartonnen behuizing past. V.w.b. het afregelen, mijn replica regelt prima af zoals in de gebruiksaanwijzing is omschreven en de gevoeligheid is over het gehele bereik goed. Zoals ik al schreef, mijn afstem-c is maar 400pF dus ik haal niet het gehele frequentiebereik maar dat hoop ik met de originele afstem-c te verhelpen, met als voorwaarde dat de "super" in de kartonnen kast blijft passen.

Groeten (ook van Harm),
Henk, PE0SSB

Hallo Juul,

Ja in die tijd had je alleen nog maar lampen, de OC13 en de OC45.....
Ik heb zelf vroeger nooit de Pionier gebouwd, Dat heb ik nu ingehaald!
Ik kan me herinneren dat ik van een oom (die les gaf op een technische school) een OC13 kreeg. Ik heb geen idee of dit dezelfde transistor is die nu in de Pionier zit maar deze exemplaren komen uiteraard uit dezelfde tijd. Ik weet nog dat er mensen waren die niet begrepen dat zo'n ding kon werken zonder gloeidraad. "ze waren niet voor niets zo duur".
Omdat de door mij gebouwde versie een replica is, de meeste onderdelen zijn of moderner of nagemaakt, mocht ik ook andere concessies doen. Wel heb ik het HF-deel precies nagebouwd. Het LF-deel heb ik "gemoderniseerd" zoals hiervoor beschreven. Hierbij het schema op vragen die mij per mail bereiken.

En nog detail fotos met de componentenopstelling.

Bedankt voor de reacte.

73
Henk
PE0SSB

Leuk Henk dat schema. Ik was er ook al benieuwd naar.

Ik heb 'em wel gebouwd en kan me nog die hoogohmige speaker herinneren, ik meen een AD2300cz.

De Pionier stond op een klein plankje boven m'n hoofdeinde van het bed. Was makkelijk te bedienen .
Gek toch dat ik geen flauw idee heb wat er met de Pionier gebeurd is.Raar hoor. Terwijl ik toch zo'n goed geheugen denk te hebben. Wel heb ik nog een PP11 en een paar 402 spoelen in de "junkbox" liggen. En de afstemcondensator is er ook nog. Dat weer wel.

Ik zit met erg groot genoegen naar al die "opgeknapte" zaken van vroeger te kijken en kan dan mooi effe weg zwijmelen naar m'n jeugd.

Enfin, ik heb over m'n Pionier herinnering hier wat korts geschreven:

http://www.norderney192.nl/herinneringen_juul.html

Tijdens een radio-repo in Eindhoven heb ik later de "vaders" van de Pionier ontmoet. "Exciting" zeggen ze dan in het Engels.

Een groet aan alle Pionier bouwers.

Juul - PE0GJG

Hoi

Mooi toestel
Ziet er netje,s gebouwd uit
Ik mag daar graag naar kijken en over lezen

Mvg johan van wijngaarden

Hoi,

Idd erg leuk gemaakt allemaal.
Maar toch jammer van de moderne onderdelen die erin zitten.
En dan bedoel ik de metaalfilmweerstanden en de nieuwere serie elko's.
De oude weerstanden duiken nog regelmatig op en de elko's zijn ook nog wel te vinden.
Veelal meten ze nog redelijk tot goed door.
Oftewel, de toestellen waarin deze componenten zitten spelen vaak nog erg goed.
Het enige wat stuk is, is meestal een uitgedroogd koppel elkootje of een transistor die last van whiskers heeft.

Maar meestal is bij een Philips portable bij mij de situatie: radio bij elkaar rapen indien uit elkaar gevallen, batterij of voeding aansluiten en spelen maar!

Verder mooi gedaan!

Groet Frank

Hallo Juul,

Ja in die tijd had je alleen nog maar lampen, de OC13 en de OC45.....
Ik heb zelf vroeger nooit de Pionier gebouwd, Dat heb ik nu ingehaald!
Ik kan me herinneren dat ik van een oom (die les gaf op een technische school) een OC13 kreeg. Ik heb geen idee of dit dezelfde transistor is die nu in de Pionier zit maar deze exemplaren komen uiteraard uit dezelfde tijd. Ik weet nog dat er mensen waren die niet begrepen dat zo'n ding kon werken zonder gloeidraad. "ze waren niet voor niets zo duur".
Omdat de door mij gebouwde versie een replica is, de meeste onderdelen zijn of moderner of nagemaakt, mocht ik ook andere concessies doen. Wel heb ik het HF-deel precies nagebouwd. Het LF-deel heb ik "gemoderniseerd" zoals hiervoor beschreven. Hierbij het schema op vragen die mij per mail bereiken.

En nog detail fotos met de componentenopstelling.

Bedankt voor de reacte.

73
Henk
PE0SSB

Nooit geweten dat er een Pionier 3 super bestaat. Het is zeker wel een heel leuk toestelletije. Ik heb destijds nog wel een Pionier 3 gehad maar zoals bekend was dat slechts een kristal ontvanger met daarachter een drie transistor audio versterker. De selectiviteit was net zo slecht als gebruikelijk bij 1 krings kristal ontvangers.

Is de Pionier 3 super het werk van hobbyisten? Ik heb niet het idee dat Philips er zelf mee is gekomen (als bouwdoos bijvoorbeeld).

Hoe staat het met de selectiviteit en gevoeligheid van de Pionier 3 Super? Zijn selectiviteit en gevoeligheid van dezelfde orde als in de handel gebrachte kant en klaar transistor radios zoals bijvoorbeeld de L3X04T of de L4X20T? In de kant en klaar transistor radios is er heel vaak sprake van een midden frequent versterker met twee trappen en dus lijken mij die toestellen gevoeliger dan de Pionier 3 super.

Groet, Pieter

Hallo Pieter,

Denk niet als volledige bouwdoos maar de onderdelen voor uitbreiding van de Pionier III tot 2-kringsontvanger en tot "super" afstemeenheid waren verkrijgbaar in Philips pakketten.

https://onedrive.live.com/view.aspx?resid=56D09B73B9F7272!696&ithint=file%2cpdf&app=WordP...

Groeten, Armand

Leuk om dat te zien.

Hier is de originele tekening van Philips van de 2-kringer. Datum: 1 juni 1960.

Hi Juul,

Leuk hè die nostalgie. Ik had ook al gezien dat je de HF-techniek van 50 jaar geleden had opgepakt. Zo blijf je jong denk ik maar..
Een tijdje geleden heb ik alle oude spullen weggedaan, ik durf nu niet te zeggen wat dat allemaal was, maar ben vanzelf weer wat "dingetjes gaan bewaren".
Intussen daardoor alweer een aardige collectie van oude techniek staan en alsof dat vanuit een ongrijpbaar domein wordt geregiseerd, er waaien hier zo maar dingen aan!

Tussen al deze aangewaaide spullen staat ook een volledig originele Pionier-3 die de tekenen van 55 jaar ouderdom duidelijk draagt. Maar deze speelt wel!
Ik heb van "mijn Super" een link geplaats met alle foto's maar hier staan ook de boormallen op om de chassis en de pertinax plaat te maken:
http://jentronics.nl/Pionier/
Met de rechter muisbutton zijn de bestanden binnen te halen.
Let bij het uitprinten op de juiste schaal. Uitknippen en rondom vastplakken op het basismateriaal werkt het gemakkelijkst.
De gevoeligheid van de Super-3 is redelijk maar haalt het niet bij de fabriekstoestellen van Philips zoals de L3X04T uit dezelfde tijd. Die extra MF-trap doet wonderen, en ja in de LX zat een OC170 in met whiskers!

Overigens is het zo dat tweekringer met dzeelfde afstem-c werkt als de super. Het plaatsprobleem is hierbij hetzelfde, dus als iemand goede foto's kan laten zien van zo'n 2-kringer zou dat mogelijk ook helpen!
Voor de bouwers, veel plezier en laat vooral de resultaten zien. Een foto zegt meer.....

73
Henk
PE0SSB

Hallo Pieter,

Denk niet als volledige bouwdoos maar de onderdelen voor uitbreiding van de Pionier III tot 2-kringsontvanger en tot "super" afstemeenheid waren verkrijgbaar in Philips pakketten.

https://onedrive.live.com/view.aspx?resid=56D09B73B9F7272!696&ithint=file%2cpdf&app=WordP...

Groeten, Armand

Armand, bedankt voor de link. De Pionier 3 tweekringer en de Pionier 3 super zijn dus wel degelijk afkomstig van Philips zelf.

Groet, Pieter.

Hallo Henk,
hier een foto van mijn verzameling.

Sjef PA3ESD

Respect Sjef!
Mooie verzameling.
Ik zie dat je hetzelfde grapje ertussen hebt staan.
Ook mooi al die verschillende kastjes en de Senior.

Vlnr: Pionier Super, Pionier grand junior, Pionier-3, Pionier Reflex.
Bedankt voor de reactie. Leuk om te zien dat er zoveel Pioniers zijn

De kleine junior heb ik ook eens uitgeprint op foto papier van
een voorbeeld en een FM ontvangertje ingebouwd.

--
Lukt het niet?
gebeurt mij ook wel eens.

Ja ik heb het gezien,
Hier wilde al iemand er een `SMD-Pionier` mee maken.....

Hallo Henk,

ik zag de foto met de afbeeldingen van de diverse Pionier radio's waarover ik wat vragen heb.

Ik ken de Pionier Reflex niet. Heb je daar meer informatie over?

De groene kartonnen Pionier behuizing met geel luidspreker doekje is mij bekend. Waar komt de blauwe uitvoering vandaan? Heb je daar meer informatie over?

Hallo René,

De kleur van mijn originele Pionier-3 behuizing is blauw/groen terwijl die van de replica's duidelijk groen is. De replica behuizingen zijn uitgeprint op dik papier (300gr/m2) vanaf een bestand dat ik ergens op internet gevonden heb. Sorry dat ik deze bron nu even niet weet.
Ik wilde een replica maken die zou moeten kunnen spelen zonder antenne. Met de reflexschakeling die ik heb gemaakt lukt dat heel aardig. Ik heb hiervoor gebruik gemaakt van een schema dat lijkt op dat van de EE20 en EE200x experimenteerdozen. om de gevoeligheid nog extra op te krikken heb ik een meekoppeling in het RF-deel geplaatst d.m.v. R2, C8 en een extra antennewikkeing op de ferroceptor. Hierdoor zijn overdag zo'n 5 middengolfstations te ontvangen.

Links is de reflex te zien nog met grijs doekje, rechts de originele Pionier-3. Hieronder het schema van mijn reflex.

Een ander doel was de radio met zo weinig mogelijk componenten te bouwen en de instellingen van de transistors simpel te houden. Hierdoor is het wel belangrijk de OC13 en OC72 op een transistortester na te meten of de HFE hoog genoeg is: > 50.

Hieronder ook nog een foto van het binnenwerk van de reflex.

Aanvankelijk had ik een OC45 gebruikt voor de RF-transistor, die bleek hier veel minder te presteren dan de OC44.

Jaja het is allemaal niet origineel meer, Ik weet het. Maar het lijkt erop dat dit toch wel een leuk platform is om met nostalgische radiotechnieken te experimenteren. En wat je ook doet, het blijft replica. (Of retro??)

PE0SSB

Als ik op het internet kijk naar de authentieke Pionier-3 radio's dan zijn die inderdaad groener dan mijn exemplaar en lijken het meest op de kleur van de replica's. Ook op de cover van het bouwboekje is de Pionier duidelijk groen en niet blauw. Hieronder de cover waarvan de kleuren kloppen met mijn boekje.

Wie kan dit mysterie ontrafelen??

Ik zie in het fotoboek van het forum nog deze foto's staan van replica's.
Ik plaats ze hieronder in de veronderstelling dat dit ergens de bedoeling was.

73
PE0SSB

In die tijd was kleurendruk nog lastig en neem aan dat die afwijking naar groen/blauw geen reden was om die behuizing dan maar weg te gooien. Mogelijk is dat de reden. Groet, Ben

Onlangs kwam ik dit nostalgische artikeltje uit 1960 tegen (Na Vijven).

Zo is de radio-hobby voor velen al vroeg begonnen (helaas niet voor mij, het werd timmeren).

Dirk.

Hallo Dirk,
Bedankt voor het plaatsen van dit artikel.
Dit was nog in de tijd dat er bij de jeugd echte belangstelling bestond voor elektronica. Ik heb het artikel met belangstelling gelezen.
Ik heb vanuit de VERON twee jaar geleden met een 3-tal collega zendamateurs een radio knutselmiddag gedaan van een middengolfradio op een basisschool en zowaar kwamen daar bijna 30 kids op af uit groep 7 en 8. Jammer dat er toen al bijna geen AM-zenders meer waren en dat dit intussen alleen maar minder is geworden. Wel allemaal een spelende radio mee naar huis gekregen! De kids vonden het prachtig maar of dit echt vanuit de belangstelling voor electronica was is maar de vraag.

In de jaren 60 had de elektronica nog iets magisch, zeker toen de transistor het allemaal veel eenvoudiger maakte wat in het Pionier idee goed tot uitdrukking kwam.
Ik blijf met belangstelling dit soort bijdragen volgen Dirk!
Groeten
Henk
PE0SSB

Hallo Henk,

Ik heb de foto's van je nog eens verder bestudeerd en heb nog een vraag.
Met name de overbrenging van de afstem-as naar de afstemcondensator, zijn onderdelen die origineel? Zaten die in de Pionier-3 uitbreiding?
Zo ja dan was het zeker niet meer de bedoeling om het geheel nog in de kartonnen behuizing te plaatsen. Dat past dan niet.
Ik ben intussen nog wat aan het knutselen met andere spoelen uit een gesloopte radio (NSF H248).

Op de foto is de opbouw van een super met deze spoelen te zien. Ik heb me eerst maar eens ontfermd over de mechanische opbouw voordat ik verderga. Als afstem-as heb ik een potmeter gebuikt zonder binnenwerk zodat die rond kan draaien. De afstem-C komt van Rosmalen, het frame heb ik zelf gemaakt op mijn ponsmachine. De middenfrequent-spoelen zijn dubbel uitgevoerd met magnetische koppeling en zijn hopelijk te gebruiken als vervanger van de PP-11. Als ik luidspreker iets verschuif op de voorplaat, dan kan ik het geheel nog net in de kartonnen behuizing kwijt. Ik ga het in ieder geval proberen.

73
Henk
PE0SSB