Beste forumleden,

Enkele weken geleden heb ik hier de vraag gesteld over hoe ik mijn Luxman receiver veilig kon testen na de vervanging van de kapotte eindtransistoren.
Inmiddels is de reparatie succesvol geslaagd. De eindtransistoren heb ik vervangen en heb de versterker getest met een klassieke gloeilamp van 100W in serie met het toestel. Maar de versterker gaf nog geen kik. Uiteindelijk bleek dat het speakerrelais niet bekrachtigd werd. Het was even zoeken hoe dat in elkaar zat want de speaker protectie zit blijkbaar enkel in de Europese modellen en in de service manuals van de Japanse versie ontbreekt dit circuit dan ook in de schema's.
Maar na een korte zoektocht bleek er een kleine elco van 10µF defect. Hij gaf nog amper 10nF in mijn capaciteitsmeter en onderaan stond hij zichtbaar bol.
Na vervanging klikte ook het relais weer aan! Joepie hij werkt weer!
Nu moest ik enkel nog de BIAS en de DC Offset nakijken.
De DC offset was links en rechts amper 3mV dus dat leek me prima.

De BIAS moet volgens de service manual 35mA bedragen. Die was meer dan het dubbele.
Dus die heb ik omlaag gebracht naar de 35mA zoals het schema voorschrijft.
Maar op internet lees ik verschillende verhalen over hoe men de BIAS moet afregelen. Sommigen zeggen dat dit mag als de versterker koud is, terwijl anderen schrijven dat je de BIAS moet afregelen, dan warm spelen en dan opnieuw afregelen.
Zo heb ik het ook geprobeerd. Ik heb de versterker opnieuw afgeregeld nadat ik hem even luid liet spelen (mijn ouders zijn toch op vakantie ).
Maar nu is de BIAS in koude toestand maar 8mA en als ik de versterker gebruik op normaal luisterniveau klimt hij tot 21mA.
Wanneer ik hem dan gebruik wanneer hij echt hard moet spelen stijgt hij tot de 35mA.

Is dit de normale gang van zaken of moet de BIAS toch afgeregeld worden als de versterker koud is? Op internet kom ik veel verwarrende en tegenstrijdige verhalen tegen.

Alvast bedankt voor de goede raad

Groetjes,

ElektroNick

Beste forumleden,

Enkele weken geleden heb ik hier de vraag gesteld over hoe ik mijn Luxman receiver veilig kon testen na de vervanging van de kapotte eindtransistoren.
Inmiddels is de reparatie succesvol geslaagd. De eindtransistoren heb ik vervangen en heb de versterker getest met een klassieke gloeilamp van 100W in serie met het toestel. Maar de versterker gaf nog geen kik. Uiteindelijk bleek dat het speakerrelais niet bekrachtigd werd. Het was even zoeken hoe dat in elkaar zat want de speaker protectie zit blijkbaar enkel in de Europese modellen en in de service manuals van de Japanse versie ontbreekt dit circuit dan ook in de schema's.
Maar na een korte zoektocht bleek er een kleine elco van 10µF defect. Hij gaf nog amper 10nF in mijn capaciteitsmeter en onderaan stond hij zichtbaar bol.
Na vervanging klikte ook het relais weer aan! Joepie hij werkt weer!
Nu moest ik enkel nog de BIAS en de DC Offset nakijken.
De DC offset was links en rechts amper 3mV dus dat leek me prima.

De BIAS moet volgens de service manual 35mA bedragen. Die was meer dan het dubbele.
Dus die heb ik omlaag gebracht naar de 35mA zoals het schema voorschrijft.
Maar op internet lees ik verschillende verhalen over hoe men de BIAS moet afregelen. Sommigen zeggen dat dit mag als de versterker koud is, terwijl anderen schrijven dat je de BIAS moet afregelen, dan warm spelen en dan opnieuw afregelen.
Zo heb ik het ook geprobeerd. Ik heb de versterker opnieuw afgeregeld nadat ik hem even luid liet spelen (mijn ouders zijn toch op vakantie ).
Maar nu is de BIAS in koude toestand maar 8mA en als ik de versterker gebruik op normaal luisterniveau klimt hij tot 21mA.
Wanneer ik hem dan gebruik wanneer hij echt hard moet spelen stijgt hij tot de 35mA.

Is dit de normale gang van zaken of moet de BIAS toch afgeregeld worden als de versterker koud is? Op internet kom ik veel verwarrende en tegenstrijdige verhalen tegen.

Alvast bedankt voor de goede raad

Groetjes,

ElektroNick

Meestal wordt de bias afgeregeld nadat de versterker een paar minuten (10 bijv)
heeft aangestaan. Na een tijdje nog eens controleren. Stond hij nl te hoog dan koelt de versterker af en zakt de bias, was deze te laag, dan stijgt hij. Na de tweede keer instellen hoef je er meestal niets meer aan te doen. Het is wel fijn als de bias minder wordt als de versterker warm wordt door het signaal. De versterker gaat dan in elk geval niet thermisch aan de haal.

Soundman2

Meestal wordt de bias afgeregeld nadat de versterker een paar minuten (10 bijv)
heeft aangestaan. Na een tijdje nog eens controleren. Stond hij nl te hoog dan koelt de versterker af en zakt de bias, was deze te laag, dan stijgt hij. Na de tweede keer instellen hoef je er meestal niets meer aan te doen. Het is wel fijn als de bias minder wordt als de versterker warm wordt door het signaal. De versterker gaat dan in elk geval niet thermisch aan de haal.

Soundman2

Bedankt voor je bijdrage.
Maar het is dus niet zo dat de versterker echt op een serieus vermogen moet hebben gespeeld zodat de transistoren warm zijn alvorens de BIAS echt af te regelen?
Dan moet ik de afregelprocedure nog eens herhalen misschien?

Groetjes,

Nick

De biasstroom is een compromis. Hij moet zo hoog zijn dat de eindtransistoren elkaars functie overnemen zonder (cross-over) vervorming. Anderzijds moet hij liefst zo klein zijn, dat de dissipatie in de eindtransistoren binnen de perken blijft.
Bias wordt normaal bij kamertemperatuur afgeregeld na een korte inschakeltijd, waarin alle spanningen en stromen zich stabiel kunnen instellen.

Soundman2

Bias stel je NIET in op hoog volume!

Dan meet je hele andere dingen dan de bedoeling is.

BIAS is de gelijkstroom-instelling van je transistoren.
Eerst evt koud al in de goede richting -VOLUME dicht.

Dan als ding wat warmer is en de zaak zich een klein beetje verder gezet heeft.
Nog eens naregelen.-Volume DICHT

Komt enkel door bij iets warmer een weerstand een weinig in waarde veranderd.

Tussen koud en warm misschien een mA of zoals je meet een mV verschil dat voor de zuiverheid.

Dus morgen gehele procedure opnieuw.
En instellen in reine rust toestand.

de Bias wordt normaal afgeregeld bij kamertemperatuur, maar met de versterker op bedrijfstemperatuur. DWZ, versterker laten opwarmen, maar volume dicht. (of laag).

In jouw geval (na herstelling) kan je hem daarna eens goed laten opwarmen (spelen met luid volume) en met "hete" transistoren eens checken of de bias niet te groot is.
Opgepast, bias steeds meten met volume dicht (ook na het opwarmen met luid volume), anders meet je de "muziek" mee en kom je een veel grotere waarde uit.

Met goede oren en de juiste pianomuziek kan je vrij eenvoudig horen dat de bias te laag staat. Met een sinusgenerator en een vervormingsmeter (of een goed harmonischenfilter) kan je het meten. Met de scoop is het moeilijk te zien. de eerste crossoverbultjes zijn heel klein,je hoort ze wel maar ziet ze nog niet

en dan zijn er nog de PC scopen, de betere hebben een FFT functie. Ook hiermee kan je de crossoververvorming goed zichtbaar maken in combinatie met een sinusgenerator.

Bij hele oude versterkers (GE torren)en radio's kreeg je wel eens een lijstje van hoe de bias in te stellen in functie van de omgevingstemperatuur.

Er zijn veel mythes over het instellen van de bias. Zoals Henk al aangaf, het is een compromis. Dat wil ook zeggen dat het vatbaar is voor verbetering per exemplaar. Ik zou er me geen zorgen ommaken

groeten

Kris

Bedankt heren het is weer helemaal duidelijk nu!
Dat ik de BIAS alleen mocht afregelen wanneer de volumeknop dicht staat, wist ik al. Alleen las ik op sommige niet nader genoemde fora (geen goede referentie, ik weet het) dat je de versterker eerst een kwartier moet warm spelen op een serieus vermogen alvorens de BIAS te gaan afregelen. Maar dat blijkt dus niet zo te zijn.

Eventjes laten opwarmen op kamertemperatuur zonder muziek volstaat. Ik ga het zo meteen nog een keertje overdoen en dan zou het in orde moeten zijn.

Bedankt, ik heb er weeral een mooie receiver bij

Groetjes,

Nick

Nog eens naregelen.-Volume DICHT

Komt enkel door bij iets warmer een weerstand een weinig in waarde veranderd.

Tussen koud en warm misschien een mA of zoals je meet een mV verschil dat voor de zuiverheid.

beste Maurice,

ik lees nu pas goed die zin van een weerstand die iets verandert bij warm... Ik denk dat je niet goed wakker was toen je dat schreef . de veraandering in de rustroom tussen koud en warm is uiteraard voor 99% een gevolg van het gedrag van de transistoren, niet van de weerstanden eromheen..

groeten

Kris

Nog eens naregelen.-Volume DICHT

Komt enkel door bij iets warmer een weerstand een weinig in waarde veranderd.

Tussen koud en warm misschien een mA of zoals je meet een mV verschil dat voor de zuiverheid.

beste Maurice,

ik lees nu pas goed die zin van een weerstand die iets verandert bij warm... Ik denk dat je niet goed wakker was toen je dat schreef . de veraandering in de rustroom tussen koud en warm is uiteraard voor 99% een gevolg van het gedrag van de transistoren, niet van de weerstanden eromheen..

groeten

Kris

Evenwel kunnen er in een biasschakeling, weerstanden zitten die met de temperatuur van waarde veranderen. Meestal werken ze dan ruststroom- veranderingen, veroorzaakt door het opwarmen van de transistoren, tegen.
Dat kan met zowel NTC als PTC weerstanden

Soundman2

Evenwel kunnen er in een biasschakeling, weerstanden zitten die met de temperatuur van waarde veranderen. Meestal werken ze dan ruststroom- veranderingen, veroorzaakt door het opwarmen van de transistoren, tegen.
Dat kan met zowel NTC als PTC weerstanden

Soundman2

Uiteraard Henk,

maar deze zijn niet de oorzaak van het schuiven van de ruststroom met de temperatuur. (ze proberen het net te compenseren). Zonder compenserende maatregelen verschuift de ruststroom nog sterker.

groeten

Kris