Gisteren was ik even bezig met een Philps AE3405, uitvoering /20 (dwz met Lange Golf, de /23 heeft Tropenband). Wat een ontzettend leuk en klein, maar ook ingenieus radiootje is dat toch! Zoals je ziet zit het verkoopstickertje met "12 band world receiver" er nog op.... zouden jullie dat er af halen?

Op het eerste gezicht ziet het er uit als een doorsnee multiband wereldontvanger zoals je ze in de jaren 80 en 90 veel zag, zoals bv de Philips D1875 of de D2825 die ik tegelijk in Veenendaal mocht ophalen. Kijk je verder dan verbaast het hoeveel radiotechniek Philips in dit kleine doosje (12cm is de breedte) heeft gepropt.

De AE3405 is namelijk een dubbelsuper (met eerste MF 4520kHz) en voor elke band is er een apart oscillatorspoeltje en antennespoeltje. Zoveel spoelen in zo'n klein doosje, dat moeten natuurlijk miniatuurtoko's zijn en die kun je onder de afstemschaal inderdaad zien zitten:

Verder dan dit heb ik de radio niet gedemonteerd, dat was niet nodig want ik moest alleen het beschermplaatje voor de afstemschaal vastplakken.
Deze radio is ook volledig analoog en opgebouwd met allemaal LC-kringen, er komt bijna geen kristal aan te pas. Alleen in de tweede MF (468kHz) en de FM lijn (10.7MHz) zitten kristalfilters. Zelfs de tweede oscillator is LC-gestuurd, misschien niet het allebeste idee gezien de stabiliteit.

Het ingebouwde speakertje is met 3cm klein te noemen en helaas is het geluid dat daar uit komt ook niet heel goed.

Sluit je een koptelefoon aan, dan word je getrakteerd op een fantastisch mooi geluid, zeker als je ook even de DBB (Dynamic Bass Boost) aanzet. Zo'n boosterprikje doet het voor je koptelefoon goed, maar het is niet slim om deze bij luidsprekerweergave aan te zetten omdat de minispeaker de bassen niet kan weergeven, maar het eindversterkertje wel z'n best doet om al die energie erin te pompen.

En als je de koptelefoon weer loshaalt, treedt een andere fantastische (maar onzichtbare) feature in werking. De koptelefoonaansluiting bevat twee schakelaartjes die de stereo eindversterker (in het IC BA5206 dat twee opamps heeft) omschakelt naar een brugversterker! Een schakelaartje verbindt de beide stereokanalen, de andere schakelt de rechterversterker (bovenste in schema) als inverse van de linker, en de plug is zo aangesloten dat het speakertje op de beide versterkeruitgangen komt. Zelfs met de relatief hoge speakerimpedantie (16 Ohm) peuter je dan toch nog 130mW uit de twee AA batterijtjes.

Hoe kun je dat narekenen? Voor gewone opamp-versterkers geldt de formule Pmax = V*V/8Z, waarin V de spanningszwaai is en Z de impedantie. Met 2 AA-batterijtjes heb je een spanning van 3V, maar de uitgang moet een beetje bij de onder- en bovenspanning vandaan blijven. Zeg dat je tussen 0,5 en 2,5 kunt varieren, dan heb je de V is dan 2V. Speakertje 16 Ohm, dus Pmax is 2*2/8/16 is net 30mW. Voor brugversterkers is Pmax = V*V/2Z (dus met een 2 ipv de 8), invullen geeft 125mW. De servicedoc specificeert een uitgangsvermogen van 130mW.

Heel leuk dingetje dat ze er nog bij gemaakt hebben is een mechanische band-indicator. Met de bandschakelaar beweegt een hefboompje mee dat precies boven de gekozen band een zichtbare kleurindicatie geeft, van MG/LG tot en met de negende KG-band. FM moet je kiezen door de radio met een andere knop aan te zetten, dat is dan weer een beetje onlogisch.

Nadelen oftewel beperkingen in het gebruik van de Philips AE3405zijn er natuurlijk ook te noemen. Met dit superkleine formaat, en omdat koptelefoon beter klinkt dan speaker, zou je deze natuurlijk graag als zakradio bij het wandelen willen gebruiken. Maar helaas, het koptelefoonsnoer werkt dan niet als antenne, en je kunt ook geen andere antenne (zoals een loop) aansluiten. Je moet dus je wandelingetje met uitgetrokken spriet maken.
Het afstemschaaltje is heel klein en er zitten 12 banden op, dus afstemmen is gepriegel en gaat niet heel nauwkeurig. Op de 49m zit de schaal er bv wel zo'n 30kHz naast. Tegenwoordig zou je zeggen, gooi die schaal eruit en een frequency counter erin, dat werkt tien keer zo makkelijk en honderd keer zo nauwkeurig, en je hebt ruimte over voor een speaker die mooier geluid geeft.

Er zitten ook geen voorkeuzes op, dus van zender wisselen betkent altijd weer aan het afstemknopje sjorren.

Ik heb een paar jaar geleden de /23 met Tropenband gehad, en verkocht, maar dat vond ik achteraf eigenlijk jammer. Dus erg blij met deze weer nu!