Carad stereo versterker, vervangen eindtrap (Algemeen)

door francois129 @, Aartselaar - België, 02-11-2023, 16:30 (387 dagen geleden)
Gewijzigd door francois129, 02-11-2023, 16:33

Hallo,

Ik ben bezig met de herstelling van een CARAD MPAS60 versterker.
1 van de kanalen was defect.
De eindtrap bestaat uit 2 x BD117 die defect waren. Deze versterker is gemaakt volgens een schema van 1968. In 1970 is de BD117 vervangen door 2n3055 transistoren.
Ik heb ,na alles nagekeken te hebben en nog een defecte transistor vervangen te hebben,n in beide kanalen matched pairs plaatsen, dus 4 gematchte op 2x2 gematchte?
De verbindingsweerstanden heb ik voor alle zekerheid ook vervangen.
In beide kanalen is de ruststroom rond de 60 mA.
MVG

François[image]

Car117 = BD117

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door soundman2 @, Wouw, 02-11-2023, 16:54 (387 dagen geleden) @ francois129

60 mA voor een 30 Watt eindtrap is tamelijk hoog. Een vuistregel is ca 1 mA per Watt.
Je kunt de ruststroom ook af regelen met de scope. Voer een sig naal toe van 10 KHz en kijk naar de overgang op het nulpunt. Te beginnen met een kleine ruststroom draai je die zo ver op, dat de overgang geen knikje meer vertoont. Meer ruststroom levert alleen meer onnodige warmte op.

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door francois129 @, Aartselaar - België, 02-11-2023, 17:00 (387 dagen geleden) @ soundman2

Goed om weten, dank u.
Wat doe ik met de eindtransistoren?

François

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door soundman2 @, Wouw, 02-11-2023, 17:28 (387 dagen geleden) @ francois129

Wat doe ik met de eindtransistoren?

in de versterker solderen..... of bedoel je wat anders?

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door francois129 @, Aartselaar - België, 02-11-2023, 17:36 (387 dagen geleden) @ soundman2

Hahaha Henk,

het gaat over het matchen van de transistoren.
2 in elke eindtrap of moeten ze alle 4 matchen.
Stel dat de ene matchen op 45 en de andere op 65.
Is er dan een versterkingsverschil in de kanalen?

François

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door soundman2 @, Wouw, 02-11-2023, 18:52 (387 dagen geleden) @ francois129

Hoeven alleen per kanaal gematched te zijn.
De totale LF versterking wordt door de schakeling (lees:tegenkoppeling) bepaald.

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door henk vdb @, Breda, 02-11-2023, 22:24 (387 dagen geleden) @ soundman2

Misschien ten overvloede: ik zou wel ECHTE goede merk eindtransistoren gebruiken, dus geen Russisch roulette exemplaren van een of andere el cheapo site!

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door francois129 @, Aartselaar - België, 03-11-2023, 08:00 (386 dagen geleden) @ henk vdb

Hey,

2N3055 komen van Fanell. Ik hoop dat deze firma te vertrouwen is.
De BD117 kwamen uit de stock van een man die voor zijn beroep herstelling van elektronische toestellen doet.


François

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door MarcelvdG @, 04-11-2023, 09:57 (385 dagen geleden) @ francois129

Farnell is heel betrouwbaar. Het schijnt wel zo te zijn dat de 2N3055's van sommige merken sneller zijn dan die van andere merken (veel hogere f_T), en dat je daarom ook met 2N3055's van een goed merk wel eens problemen kunt hebben. Kortom, de versterker goed testen voor je er dure luidsprekers op aansluit.

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 04-11-2023, 17:11 (385 dagen geleden) @ MarcelvdG

Het schijnt wel zo te zijn dat de 2N3055's van sommige merken sneller zijn dan die van andere merken (veel hogere f_T), en dat je daarom ook met 2N3055's van een goed merk wel eens problemen kunt hebben.

Klopt, heb iets van 2 jaar geleden een Quad 303 gerepareerd waar onder meer de eindtorren uit lagen, na reparatie met spiksplinternieuwe 2N3055's oscilleerde de eindtrap.
Het gemene was dat het maar in een deel van uitsturing gebeurde, dus in eerste instantie viel het niet eens zo gauw op.
Nu komt dat (naar mijn bescheiden mening althans) bij de Quad met name door de vrij lange bedrading vanaf de print naar het koelblok waar de eindtransisitors zich bevinden. Geen idee hoe dat bij de Carad is
Ik had nog wat nos 40411's liggen, beetje overkill misschien maar die deden het er prima in.

Na reparatie altijd op de dummy met een sinus aan de ingang en scoop op de uitgang en eventjes goed laten "porrelen"
Let op, hou wel goed de temperatuur van zowat alles in de versterker goed in de gaten als je een dergelijke test doet.
Het instellen van de (optimale) ruststroom is dan tegelijkertijd ook in één handeling te doen; klein signaaltje op de ingang, potmeter zo in stellen dat er juist geen crossover vervorming te zien amplitude wat verhogen en indien nodig (er worden crossover naaltjes zichtbaar) nog iets bijregelen.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door Hersteller @, Haarlem, 04-11-2023, 22:54 (385 dagen geleden) @ Anton van den Oever
Gewijzigd door Hersteller, 04-11-2023, 23:15

Heb nooit begrepen waarom Quad de 2N3055 in hun eindtrap gebruikten. Volgens de specs komt hij na 10KHz al in de problemen. Of was dat voor de typische Engelse warme sound? De oorspronkelijke BD117`s uit het Carad schema zijn veel sneller (50 MHz).

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door MarcelvdG @, 04-11-2023, 23:44 (385 dagen geleden) @ Hersteller

Ben je nu het kantelpunt van de stroomversterking en de fT niet door elkaar aan het halen? Dat scheelt een factor hfe. Een ft van 10 kHz zou wel erg laag zijn.

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door Hersteller @, Haarlem, 05-11-2023, 00:41 (385 dagen geleden) @ MarcelvdG
Gewijzigd door Hersteller, 05-11-2023, 00:50

De ft is al erg laag, al verschilt dat per merk tussen de 0,2 en 2,5 MHz, maar Motorola stelt in zijn specs dat de "small signal current gain cutoff frequency" 10 KHz is. De ft van de BD117 is 50MHz.

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door francois129 @, Aartselaar - België, 05-11-2023, 08:18 (384 dagen geleden) @ Hersteller

Ik heb er terug nieuwe BD117 in geplaatst zodat beide kanalen dezelfde eindtransistoren hebben.
De 2n3055 heb ik gebruikt om te testen omdat ik de BD117 niet meer had.
De draden van de print naar de eindtransistoren zijn 5 á 7 cm.


François

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door Armand @, België, 05-11-2023, 12:18 (384 dagen geleden) @ francois129

Ik heb er terug nieuwe BD117 in geplaatst zodat beide kanalen dezelfde eindtransistoren hebben.
François

Hoeveel bedraagt de ruststroom?
Origineel zal het potmetertje 100 ohm meestal +- in het midden staan.
Volume op nul en versterker ongeveer 10 minuten laten opwarmen.
Je kunt de ruststroom ook meten over de weerstanden van 0,5 ohm.
Als je daar over een weerstand bv. 20mV meet, dan loopt er 20/0,5 = 40mA ruststroom.

Groeten, Armand

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 05-11-2023, 20:36 (384 dagen geleden) @ francois129

De draden van de print naar de eindtransistoren zijn 5 á 7 cm.

5 a 7 cm is niks mis mee, bij de Quad zijn de draden van de print (ik dacht linkerkanaal) die het dichtst bij het frontje zit het langs, iets van 25 cm en dan ook goed bij elkaar geknoopt zodat de capacitieve koppeling maximaal is.:-( ;-)
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door MarcelvdG @, 05-11-2023, 21:01 (384 dagen geleden) @ Anton van den Oever

En de zelfinductie van de draadlussen minimaal (althans minimaal bij die lengte, korter is natuurlijk beter).

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door MarcelvdG @, 05-11-2023, 14:35 (384 dagen geleden) @ Hersteller
Gewijzigd door MarcelvdG, 05-11-2023, 14:41

Interessant, ik heb altijd gedacht dat zware laagfrequent vermogenstransistoren (alles dat voor grotere stromen en vermogens dan de BD135...BD139/BD136...BD140 bedoeld was) allemaal epitaxiale-basistorren met een fT van een paar megahertz of minder waren, tot de Japanners in de jaren 80 met planaire transistoren in rare behuizingen kwamen. Dat blijkt dus niet te kloppen: de BD330 kan meer stroom aan dan de BD135 (3 A tegen 1,5 A continu) en heeft een fT van 100 MHz bij 50 mA, 5 V (Philips, 1977) en de BD117 gaat zelfs tot minstens 5 A continu, 10 A piek met een fT van 50 MHz bij 100 mA, 10 V, althans vroeger, bij SGS-Ates

https://www.datasheetcatalog.com/datasheets_pdf/B/D/1/1/BD117.shtml

In een SGS-Thomson databoek uit 1989 zie ik de hele BD117 niet meer staan. In een Philips-databoek uit 1986, een RCA-boek uit 1986 en een Siemens-boek uit 1980/1981 staat hij ook niet. Kennelijk is de BD117 nooit populair geworden.

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door Goldline @, Oranjedorp, 05-11-2023, 18:08 (384 dagen geleden) @ MarcelvdG

toen was de BD317 (opvolger?) er al .
100V/16A/200W to3 FT >1Mhz

--
Cees PA1DBA

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 05-11-2023, 20:25 (384 dagen geleden) @ Hersteller

Dat de 3055 niet de beste keus is voor een audio eindtrap was al vroeg bekend, ik meen dat er ooit in Elektuur eind jaren 70 nog zo iets stond van: “met een 3055 krijgt u wel vermogen maar geen kwaliteit”
En verder moeten we natuurlijk ook wel kijken naar het tijdsbeeld, de introductie van deze versterker was ergens halverwege de jaren ‘60 dus de ontwikkeling was al een poosje daarvoor gestart en was op dat moment de keuze aan groot vermogen transistoren vermoedelijk een heel stuk kleiner.
Wat nieuwe 3055’s betreft, volgens mij kun je gewoon nergens meer nieuw gefabriceerde transistors kopen die nog steeds volgens het originele fabricageproces worden gemaakt.
Sterker nog, ik denk zelfs dat de betrouwbare fabrikanten in de nadagen van de 3055 gewoon een veel beter product uit hun assortiment pakten (b.v. een MJ15001) en daar een stempeltje op zette met 2N3055.
Hoewel de 3055 inmiddels alweer een poosje obsolete is, schijnt er toch nog best wel vraag naar te zijn en dan loop je natuurlijk weer tegen een ander probleem aan, namelijk dat van de fake misbaksels maar da’s weer een heel ander verhaal.
Just my two cents.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door MarcelvdG @, 04-11-2023, 09:51 (385 dagen geleden) @ soundman2

Normaal zou de ruststroom waar de versterker op ontworpen is gewoon in de onderhoudsdocumentatie horen te staan.

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door francois129 @, Aartselaar - België, 04-11-2023, 10:32 (385 dagen geleden) @ MarcelvdG

Klopt maar je mag al tevreden zijn als je bij CARAD een schema vindt.
Enkel bij hun laatste receiver in eigen beheer was er een degelijke documentatie.

François

Carad stereo versterker, vervangen eindtrap

door soundman2 @, Wouw, 04-11-2023, 11:41 (385 dagen geleden) @ MarcelvdG

Tja, docu... Als je die altijd bij de hand had, daarom is het fijn als je weet hoe het moet.

powered by my little forum