Hallo forum lezers,

Een tijd geleden stond op dit forum zie link https://www.transistorforum.nl/forum/index.php?id=88142
een vraag van een mede hobbyist over een defect aan zijn Hameg type HM604 oscilloscoop.

Toen ik las dat de eigenaar na uitproberen van enkele tips toch maar besloot om de scoop
op te geven heb ik contact met hem gezocht om een poging te toen om de scoop alsnog te repareren.

Hierna zie je mijn ervaringen.
De klacht was dat de scoop regelmatig spontaan een zeer helder beeld gaf met ook zichtbaar de terugslag strepen. En dat de helderheid regelaar op dat moment niets meer deed.
Soms werkte de scoop ook een tijd normaal.
Hier is het schema

Als eerste heb ik als het verschijnsel er was alle belangrijke voedingspanningen (+1140V/+68V/+12V/-12V) die in het regel circuit zitten van de helderheid gecontroleerd. Deze spanningen klopte en ook tijdens het verschijnsel waren er dan geen veranderingen.
In het helderheid circuit komt uiteindelijk op het punt waar R639 en D613 samen komen een regelspanning uit tussen de +8V (is donker) en +55V (is max helderheid). Als de fout zich niet voordeed dan regelde deze spanning zich goed. Maar ook als de fout zich voordeed dan bleef deze spanning zich regelen met de helderheid knop. Ook de vaste spanning van +82V op de punten waar D612 en R634 samenkomen had in beide situaties de juiste waarde.
Kortom mijn conclusie was dat de fout niet in dit regelcircuit zat.
Hierna is de hoogspanning van -1800V op het punt waar R642 en R643 samen komen gemeten. Deze spanning was juist ook tijdens de foute situatie.
Op foto is te zien waar deze componenten zitten

De eerder genoemde helderheid regeling spanning van +8 naar +55V wordt op de beeldbuis
Op de punten 2 en 3 veranderd in een spanning van -1800V(pen2) naar een regelende spanning van -1800V tot -1855V. Hiervoor is een tweede hoogspanning circuit gemaakt met C616/C617D614/D615.

Tijdens de foute situatie was de spanning tussen pen 3 en pen 2 bijna 0V en dat is dan ook de reden dat de helderheid van de buis zeer hoog is.
De verdachte componenten waren dus de eerder genoemde C616/C617D614/D615 maar ook een eventuele sluiting in de beeldbuis tussen de pennen 2 en 3. Een sluiting tussen de gloeidraad en pen 2 (kathode) zou de fout niet kunnen veroorzaken omdat deze al met een 1K (R644) met elkaar verbonden zijn. Tot nu toe had ik “geluk” omdat de fout zeer regelmatig voorkwam. Maar er was nu een moment aangebroken dat de scoop uren/dagen aan stond en het verschijnsel niet optrad.
Ik had nog wel uitgeprobeerd wat het effect zou zijn als er een isolatie/sluiting zou zijn tussen de pennen 2 en 3. Bij 1Mohm was de helderheid al niet meer te regelen.
Toch kwam de fout gelukkig nog een paar keer voor. Soms kon ik het geheel beïnvloeden door koelen/verwarmen van de eerder genoemde C616/C617D614/D615. Maar ook waren er veel momenten dat het niet uitmaakte wat je met deze componenten deed.
Om de beeldbuis uit te sluiten heb ik de buisvoet er af getrokken. Ik heb toen, dacht ik, gezien dat het verschijnsel van 0V tussen de aansluiting van pen 2 en 3 zich even voordeed. Maar zeker wist ik dit niet meer. En je kon natuurlijk ook op dat moment niet zien op de beeldbuis.
Er treed wel vaker tussen de kathode en het eerste rooster van de beeldbuis een sluiting of isolatie op. Dus heb ik de gloeidraad apart gevoed en de primaire emissie gemeten. De waarde begon bij 50uA en liep dan zeer langzaam op naar 60uA. Als je op de beeldbuis klopte dan kon je de waarde iets verhogen naar 70uA. Was dat normaal of was dit de fout?
Omdat ik eigenlijk alleen maar onderdelen wil vervangen die echt defect zijn had ik nog niets vervangen. En nu moest het dan toch maar gebeuren. Dus de twee condensatoren C616 en C617 (10nF/3000V) vervangen. En nu maar wachten of de fout nog voorkwam.
De beide condensatoren die er uit kwamen samen op de werkspanning gezet van 1850V en de stroom daarna controleren zie foto.

Het heeft dagen geduurd elke keer dat ik bezig was op mijn hobby kamer stond de scoop aan. En ook de test op de twee condensatoren. De scoop bleef goed werken maar ja dat gebeurde eerder ook!!. En op een dag zie ik dat de stroom door de condensatoren (welke weet ik niet) iets van 0,01 mA wordt. Daarna schokkerig soms naar 0,1mA en soms hoger.
Ook komt er een moment dat er meer loopt dan 1mA (meer kan deze hoogspanning voeding niet leveren). Maar voor mij is het nu wel voor 100% zeker dat dit toch echt de fout moet zijn geweest. De scoop hierna afgeregeld en terug naar de eigenaar. Voor het idee hier nog wat foto’s van de binnenkant.

Met vriendelijke groet,

Loek