Dempingsfactor met of zonder de spreekspoel (Algemeen)

door loek , Exloo (Drenthe), 22-08-2021, 13:56 (1135 dagen geleden) @ Wilfred-EHT
Gewijzigd door loek, 22-08-2021, 13:59

Hallo Wilfred,

In mijn werkzame periode heb onder andere gewerkt bij de keuringsdienst en later op een meetkamer van PTT/KPN.
Op deze afdelingen had je de beschikking over een professionele geluiddichte kamer. De ruimte was opgebouwd uit een zeer dikke betonnen bak die op veren stond in weer een betonnen bak. De ruimte was bekleed met isolerende schuine punten en de vloer bestond uit staal draden die als gaas gespannen ,met een bepaalde resonantie frequentie, gespannen waren.

De meetapparatuur was van Bruel & Kjaer en daarmee kon je alle karakteristieken en eigenschappen van luidsprekers, microfoons en versterkers testen.

Ik was in die tijd “verliefd” op audio apparatuur van het merk Revox en B&O. Zo had ik twee zeer compacte speaker boxen van B&O (helaas weet ik het type nummer niet meer) en daar was ik als luisteraar zeer tevreden mee.

Een collega was in die tijd (1968) bezig met het maken van een bolvormige speaker box met allemaal kleine niet zo dure luidsprekertjes. De bouwbeschrijving stond in de Radio Bulletin van maart 1954 (nu nog te zien in de NVHR online-bibliotheek). Het theoretische verhaal was dat door de vele onderlinge afwijkingen het totaal een zeer goed resultaat zou geven.

Nu dat wilde ik wel eens meten en het resultaat was voor wat betreft de frequentie karakteristiek niet echt goed te noemen. Ook het geluid viel wat tegen. Overtuigd van de kwaliteit van B&O zei ik dat ik zou laten zien hoe een goede karakteristiek er moet zien en zou mijn B&O speakers ook eens meten.

Het resultaat was verschrikkelijk je zag het niveau meerdere keren meer dan 20 dB dalen op de overgang punten van het ingebouwde scheidingsfilter. De specificaties van deze speakers waren over het gehele gebied vlak binnen maximaal 2dB.

Toch klonk de B&O speaker beter dan de Radio Bulletin speaker.

Hierna heb ik mijn ervaringen doorgegeven aan B&O ook met voorbeelden van karakteristieken zoals deze door Philips werden opgegeven van bijvoorbeeld distributie speakers. Deze specificaties kwamen altijd overeen met onze meetresultaten. Natuurlijk waren de specificaties , vergeleken met die van B&O, wel minder goed .

Er is met B&O een lange discussie geweest ik zou gemeten hebben volgens de hele vrije veld condities. En zij meten volgens de halve vrije veld condities. Nu bestaat volgens de internationale CCITT alleen de hele vrije veld conditie. B&O kon ook niet aangeven hoe die halve vrije veld er dan uitzag. Ik heb ook nog nieuwe speakers van B&O gekregen maar deze gaven hetzelfde (slechte) resultaat.

De NVHR heeft ook al een paar keer aandacht besteed aan audio ook met demonstraties. Bij één van deze demonstraties stond ik in dezelfde zaal waar het verschil werd aangetoond tussen de verschillende type versterkers (triode-penthode uitgang , type a/b, etc.). Ik heb het verhaal en de demo dus wel 10 keer gehoord op die avond. Er waren echt mensen die het verschil van een viool of een ander instrument hoorde bij de verschillende type versterkers. Ik heb echt mijn best gedaan maar ik kon geen verschil horen.

Kortom het moraal van mijn verhaal is dat de technische benadering tot op een zekere hoogte soms minder belangrijk is. Voor mij als meet apparatuur “fanaat” is dat soms ook even wennen.

Natuurlijk speelt de technische benadering wel een rol als het gaat om ernstige vervormingen, etc.
Ik hoop dat jullie dit verhaal uit een ver verleden op prijs gesteld hebben.

Met vriendelijke groet,

Loek